Aangezien de waarde van f (X°) voor de K. M. afstanden bekend is (berekening ad I d) is ook de waarde (X°) voor die afstanden te vinden. De tusschenliggende waarden worden grafisch verkregen (de functie uitzetten op m.M. papier). De integraal kan mechanisch, of door optellen (b. v. om de 100 M.), worden verkregen. Wenscht men inplaats van den gecorrigeerden afstand onmid dellijk den gecorrigeerden richthoek af te lezen, dan wordt de afstandverdeeling op de schuif vervangen door de overeen komstige richthoekverdeeling. Het punt waar anders het getal X° staat, wordt dan dus voorzien van het getal, dat aangeeft het bedrag van den richthoek voor het bereiken van den afstand X°. ad 3de. Grafieken kunnen dienen om een van twee onaf hankelijk veranderlijken afhangende waarde onmiddellijk af te lezen. B. v. gegeven luchtdruk en temperatuur gevraagd luchtge- wicht; of gegeven schootsafstand en hoogteverschil bepaal terreinhoek. Zij kunnen dus veel rekenarbeid besparen al is het gebruik van rekenlinialen, indien deze toegepast kunnen worden, meestal gemakkelijker. Men bedenke echter, dat rekenlinialen alleen toe te passen zijn als de wijze waarop de gevraagde waarde van de gegeven waarden afhangt aan bepaalde vormen voldoet. Bij (carthesische) grafieken is dit niet noodig. Overigens kan hier niet verder op de vervaardiging en het gebruik van grafieken worden ingegaan. Belangstellenden wordt aanbevolen het werk „Principes usuels de Nomographic" Lt-Col. d'Ocagne Paris Gauthiers- Villars et Cie., waarin zoowel de carthesische, als de zeer interes sante, „vluchtlijn"-grafieken uitvoerig worden behandeld. Ad 4de. Ook in tabellen kan men de gegevens vastleggen om uit de waarde van twee onafhankelijk veranderlijke functies, de waarde van een derde van hen afhankelijke te vinden. Zoo kan men b. v. een tabel vervaardigen om uit schootsafstand en zijwind de aan te brengen correctie te bepalen. Men kan onderscheiden beknopte en uitvoerige tabellen. Be knopte geven b. v. de waarde van de correcties voor waarden van den schootsafstand, opklimmende met 1000 M. en voor waarden van den zijwind opklimmende met 5 M. Men is dus genoodzaakt voor tusschenliggende waarden te interpoleeren, wat zeer tijdroovend is. Practisch hebben zij daarom geen zin men kan onder gebruikmaking van eenzelfde papieroppervlak een grafiek geven, waardoor interpoleeren onnoodig is. Uitvoerige tabellen zijn wèl practisch bruikbaar. In het bo vengenoemde geval zou b. v. de waarde van de correctie voor zijwind gegeven kunnen worden voor schootsafstanden opklim mende met 100 M. en zijwind opklimmende met 1 M. De omvang wordt daarom aanzienlijk grooter dan van een voor het zelfde 179

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1923 | | pagina 33