Organisatie. Reeds in Oct. '12 werden op den schietcursus te
Jüterbog in D proeven genomen metwaarn. met vliegtuigen. Deze
proeven bevredigden niet geheel; de gebruikte toestellen leenden
er zich niet toe en bovendien was de overbrenging der waarne
mingen langzaam en niet voldoende verzekerd Deze overbrenging
geschiedde toen, en ook later nog in den oorlog, door rook- of
lichtsignalen (systeem Morse).
Tijdens den bew.-oorlog, in '14, deed zich de behoefte aan art.-
vliegtuigwaarnemers nog niet zoo voelen. Het dreigend munitie
gebrek aan D. kant dwor.g pas, meer waarde toe te kennen aan het
enkele schot; nu moest een samenwerken ontstaan tusschen Art. en
luchtwaarnemer. Ook het goed gedekt zijn der vijandelijke Art. deed
de behoefte aan luchtwaarn. sterker voelen. In het begin leverde
deze samenwerking moeilijkheden op; de verb, van beneden naar
boven werd menigmaal verbroken. Door invoering der draadlooze
werd de verb, hechter; hierdoor pas leverde deze waarnemings
methode groot nut op. Waren in Aug. 1914 slechts enkele vliegers
beschikbaar voor den art. waarn. dienst en hiervan geheel los
staandereeds in 1915 werden speciale art. vliegafdn opgericht
(D.). In 1916 werden (b. v. in den slag van Verdun op de hoofd
aanvalsplaatsen aan D. zijde) deze art. vliegafdn aan de Divisie
toegevoegd. In 1917 werd de divisionaire vliegafd. gesplitst in 2
gedeelten: 1 deel speciaal dienend voor de geheele Art. der Divisie,
het andere deel voor alle andere opdrachten. Bij gebrek aan
vliegers echter moest de Art. vliegafd. ook ten behoeve van de
Inf. werken. Het gevolg hiervan was, dat de meeste Inf. aanvoerders
de hun onderhebbende vliegers meest aan de Inf. ter beschikking
stelden, zeer ten nadeele der Art. Aan D., zoowel als aan Fr. kant
bleek toen, dat, wilde men goede resultaten van de Art. vliegtuig-
waarn. verkrijgen:
le. iedere Art.-afd. haar eigen art. vliegafd. moet hebben, uit
sluitend voor die ééne Art. afd. dienende. Iedere Divisie dus haar
eigen div. Art. vliegtuigafd.
2e. die Art. vliegtuigafd. ook steeds bij de bijbehoorende Art.
afd. blijft en ze niet onderling verwisseld worden. Hierdoor leeren
waarnemer en vuurleider elkaar beter begrijpen, ontstaat een
betere samenwerking.
Een nadeel hiervan is, dat de waarnemers een streek, waar zij
a. h. w. iedere plek van kennen, zouden moeten ruilen tegen een
frontgedeelte, waarvan zij de bijzonderheden nog niet kennen.
II. Ballons. Hierbij kan men onderscheiden vrije-, kabel- en
bestuurbare ballons. Kwamen in den oorlog nog wel eens vrije
ballons voor, dan waren deze toch van kleine afmetingen en dienden
niet zoozeer voor de waarn., als wel ter verspreiding van propa-
ganda-geschriften achter de linies (b. v. tijdens het beleg door de
Russen van Przemysl). Voor de Art. waarn. wordt echter uitslui
tend gebruik gemaakt van den kabelballon.
314
