nauwkeurig; bovendien gaf het gladde geschut een kleine dracht
en groote spreidingen.
Door de invoering van het getrokken geschut werd de dracht
vergroot en de spreiding sterk verkleind; bij een juiste richting
was de trefkans nu veel grooter geworden. Nu kwam ook het
denkbeeld, om het af te geven vuur speciaal te gaan waarnemen,
en wel door één officier voor de geheele batt. Deze was dan de
commandant der batt. zelf. De B.-C. was dus tevens vuurleider
én waarnemer; hij moest dus het doel kunnen zien. Ook de richter
zag het doel, aangezien nog direct gericht werd. In '70 b. v. reden
de battn op, voor vriend en vijand zichtbaar; er werden niet-
gedekte stellingen ingenomen, waarin de stukken dicht naast elkaar
stonden en met den B.-C. in de onmiddellijke nabijheid. (Afzonder
lijke Art.-strijd).
Tegen het einde der 19e eeuw, begin 20e, werd algemeen
erkend, dat de Art. in beginsel slechts gedekte stellingen kon
innemen; open stellingen waren uit den booze, aangezien zichtbare
Art. gelijk was aan verloren Art. Door deze gedekte stellingen
kon slechts de indirecte richtmethode worden toegepast; nu was
er geen sprake meer van, dat de richter iets van het doel zag.
Slechts de B.-C. als vuurleider, tevens waarnemer, moet het doel
kunnen zien. De batt. is nu niets meer dan een blind instrument
in handen van den vuurleider.
De oorlog van '14 ten slotte heeft geleerd, dat zelfs de B.-C.
(vuurleider) het doel niet meer behoeft te zien. Voldoende is het,
wanneer enkel zijn waarnemer het doel ziet. De B.-C is dan slechts
vuurleider en kan als waarnemer geheel worden uitgeschakeld.
Nóódig is dit natuurlijk niet, maar het kan. Zoo b. v. indien de
waarneming geschiedt met behulp van luchtwaarnemingsorganen
of van peiltroepen. Ook nu is de batt. slechts een blind werktuig,
dat door den B.-C. geleid wordt op aanwijzingen van zijn waar
nemers). Vuurleider en waarnemer kunnen elkaar zelfs geheel
vreemd zijn.
Niet allen echter zullen het met het nieuwe beginsel eens zijn.
Velen eischen nog, dat de vuurleider (B.-C.) zijn eigen vuur zal
moeten kunnen waarnemen. Nu zal hij dit, v.n.l. dan in den bewe
gingsoorlog, meermalen ook zelf kunnen doen, maar een ver-
eischte is het niet. Daarvoor heeft hij immers zijn waarnemers, die
hij gebruiken kan naar gelang van de omstandigheden.
Vele Artn waren hiervan echter niet overtuigdtot zelfs hooggeplaatste
Art officieren hielden vast aan het verouderde principe, dat eveneens
de richter het doel moet kunnen zien. In de eerste maanden van den
oorlog van 1914 namen zeer veel D. veldbattn open of slechts half
gedekte stellingen in (in tegenstelling juist met de zware D. Art.)
Door de verliezen leerde men ook hier eindelijk de waarde van gedekte
stellingen inzien. Een tweede oorzaak van het innemen van ongedekte
stellingen was het feit, dat de meeste D Artilleristen zeer weinig
vertrouwd waren met de indirecte richtmethode (juist in tegenstelling
met de Fr
322
