opgesloten. Want met betrekking tot volwassen personen oo
eenigszins rijperen leeftijd gaat nog vóór karakterleiding- reke-
ning houden met iemands karakter. „Take it, as it is and make
the best of it.
Punt 463 Annexes Fr. R. I,, betrekking hebbende op de oefening
van man en troep, dus ook op de gevechtsoefeningen der grootere
eenheden, luidt: Une instruction bien conduite a sa base dans
une connaissance approfondie des règlements et du c a r a c t r e
des exécutants," terwijl punt 15 Fr. R. I., meer speciaal
op de recruteninstructie betrekking hebbend, o. a. zegt: „Celui-ci
(d. de onderwijzer) doit connaitre le caractère de chaque homme
et en tenir compt e."
Ook Rohrbeck heeft in zijn „Taktik" gebroken met het „Je hebt
met te denken óf je denkt zum Donnerwetter net als ik" Op blz
42 van zijn werk zegt hij: „Er (der Befehl) musz kurz und klar.'
bestimmt und vollstandig, auch dein Verstandnis des Empfanmms
unci u n ter Umstanden seiner E i g e n a r t a n ge-
Pasztsein. Man wird gut tun, sich in die Lage des Empfangers
zu versetzen, urn festzustellen, wie man selbst auf Grund des
Befehls handeln wiirde, welche Miszverstandnisse etwa noch
möglich sind. Jeder Untergebene kann verlangen, iiber seine Auf-
gabe nicht in Zweifel gelassen zu werden."
Het lijkt mij niet ondienstig, er hier even bij te voegen, dat
hoewel de w ij z e van uitvoering van een bevel ligt ter beoordee
ling van dengene, die het bevel ontvangt, niettemin de chef
die het bevel geeft, niet alleen het recht, doch indien eenigszins
mogelijk den p 1 i c h t heeft, toe te zien, dathetbeveluit-
gevoerd wordt en op de beste wijze. Want heel dikwijls
wordp tot rechtstreeksch nadeel voor den dienst (want ik heb
hier niet alleen gevechtsbevelen, doch alle dienstbevelen op het
oog) „initiatief verward met „ongehoorzaamheid". Bovendien
heeft de chef, die het bevel geeft, het recht en d e n p 1 i c h t zijnen
ondergeschikte aanwijzingen en raad te verstrekken op die punten,
omtrent welke hem den chef zulks noodzakelijk voorkomt.
En het bevel mag nimmer zoo vaag zijn, dat daarin een „afschuiven
van eigen verantwoordelijkheid" opgesloten is. Het Fr R I drukt
een en ander zoo juist uit in punt 22 laatste al.: „Elle (d. i. de
methode, om de w ij z e van uitvoering van een bevel over te laten
aan dengene, die het bevel ontvangt) n'est pas exclusive des
indications et des c o n s e i 1 s qu'un chef peut et doit
donner, ni du controle q u'i 1 doit exercer sur la
va leur des dispositions prises, mais une immixtion exces
sive dans des détails paralyse les sous-ordres et les extraïne
souvent a borner leur action a l'exécution t r o i t e des ordres
re?us. Inversement, un ordre i n c o m p 1 e t autorise les initiatives
exagerees ou les inactions pusillanimes des subordonnés; i 1 I e u r
laisse une responsabilité qui ne doitpasleurincombe r".
415
