werd draadloos bestuurd en eenige torpedobooten waren drijvende.
De lowa liep met normale vaart en kon voortdurend van koers
veranderen. Ik heb dit onderdeel der proeven niet genoemd, omdat
daarbij slechts dummy-bommen werden gebezigd, daar men die
schepen voor doelen voor het geschut der slagschepen had
bestemd.
De „zijn koers naar willekeur wijzigenden vijand", dat kan niet
een transportvloot zijn. De Kolonel Gooszen rekende voor, dat de
transportvloot, die wij hier kunnen verwachten, uit eenige honder
den schepen (ik meen 225) bestaan zal, welk geheel een opper
vlakte beslaat van 5400 M. diep en 5400 M. breed. Bij een der
gelijk geheel zal toch het naar willekeur wijzigen van den koers
wel op zijn minst genomen aan ernstige bezwaren onderhevig zijn.
„Voorzien van behoorlijke afweermiddelen", welke zijn dat? Het
luchtafweer-kanon heeft op den vasten wal nog slechts geringe
trefkans, aan boord van schepen is de uitwerking nihil. Alleen het
vliegtuig kan als luchtafweermiddel genoemd worden, maar daarop
heb ik gerekend door een groot aantal zeer gevechtswaardige
gevechtstoestellen te noemen in de door mij globaal geschetste
organisatie.
De bekendmaking, welke de Eng. Admiraliteit publiceerde na de
vlootmanoeuvres bij Weymouth is een der vele officieele bekend
makingen, officieuse mededeelingen, publicaties en discussies, die
verschenen zijn na alle manoeuvres en proefnemingen, waarop ik
met voordacht niet ben ingegaan. (Men vergete daarbij niet
welk een voorname rol bovendien de factor: het vertrouwen
van het groote publiek in de in Engeland zoo hoog aangeschreven
Navy niet te doen verloren gaan, speelde). Wil men echter wèl
op die mededeelingen ingaan dan mag men niet met het vermelden
van een éénzijdige opinie volstaan, doch dient ook die van de
andersdenkenden te worden genoemd. Ik stel tegenover deze ééne
publicatie de woorden van den Britschen Premier in het Hooger-
huis in Juli '22: „De luchtmacht kan tegenwoordig in staat worden
geacht elke poging tot een inval op groote schaal over zee te
keerenDaar de luchtmacht meer uitwerking heeft bij
dezelfde uitgaven als de vloot, of evenveel uitwerking bij minder
uitgaven, is het het voornemen van de Regeering om de Air Force
te bezigen als „first line of defence".
Waarom had men aan boord der nieuwste Am. jagers aan de
luchtafweer zoo opvallend weinig zorg besteed, was zulks omdat
er nog geen luchtafweer bestaat, of omdat het van absoluut geen
belang is om die jagers door de vliegtuigen te doen aanvallen?
De transportschepen en de slagschepen van den vijand zijn het
doel en zijne jagers zullen van zelf wel verdwijnen als de rest
vernietigd is.
De kwestie van land- of watervliegtuigen wordt met de voort
schrijdende techniek van steeds minder belang; reeds nu moet dit
459