plotselinge uitbarstingen. En zij, die het Nederlandsche gezag
wélgezind zijn, politieke partijen, vereenigingen, personen, hebben
mede tot taak de drang naar kennis in de rechte banen te leiden.
Dat de hier bedoelde methode eenigszins de rol van Asschepoester
zou geven te vervullen mag geen reden zijn tot veronachtzaming,
of miskenning.
Alleen in de Preanger hadden zich, op een oproep van het
A. B. C., in Augustus 1922, beschikbaar gesteld voor het
gratis geven van avondlessen aan analphabeten, meer dan 825
Inlandsche onderwijzers. De Regeering verleende toestemming tot
het gebruiken van Inlandsche scholen voor dit doel, dat kennelijk
haar sympathie heeft, en behouden moet.
Ook deze weg leidt mede tot een nieuwe orde van zaken. En
wederom hoe die zijn zal, het hangt voornamelijk af van de
invloeden, die zich doen gelden.
Behalve de door de N. I. O. V. gewezen weg en behalve die
aanbevolen door Raden Santosa is er nog een derde waarschijn
lijk wel de beste—, aangeduid in de door den heer Engelenberg
in de Volksraadszitting van Aug. 1922 aanhangig gemaakte motie,
waarbij de wenschelijkheid werd uitgesproken, dat aan de voor
bereiding van de instelling van desaraden (o. a. door aan de bevol
king medezeggenschap te geven bij het opmaken van desa-be-
grootingen en andere desa-beslissingen, enz.) krachtig en syste
matisch de hand geslagen worde.
De Regeering heeft gezegd, dat reeds met kracht en voort
varendheid in de aangegeven richting wordt gewerkt.
Langs den weg van geleidelijke ontwikkeling der desa-huishou
ding kan het levenspeil der, voor het grootste gedeelte land
bouwende, bevolking van Java worden verhoogd, en daardoor de
weerbaarheid worden bevorderd
De heer J. S. van Braam merkte in een artikel in de „Indische
Gids" van Juni 1922 op, dat het vormen van een modern land-
bouwbeheer bepaald noodzakelijk is te achten. Daardoor toch zal
het te overzien zijn in hoever en op welke ter zake kundige wijze
het telkens mogelijk zal zijn, om aan nieuwe economische en sociale
eischen te voldoen.
Elders zegt deze schrijver, dat zelfs op Java nog altijd een
grooter deel van den bodem woestliggend is, dan bebouwd. In
ieder geval mag worden aangenomen, dat verbreiding van prac-
tische kennis er voor lange jaren toe zal bijdragen de o p-
478
De vereeniging „Mardi-Poerno" wederopbouw) te Magetan bij Ma-
dioen, welke blijkbaar geheel van de hier bedoelde beginselen uitgaat, zij
succes toegewenscht bij haar poging om tot meer algemeene bekendheid
te geraken. Men zie het artikel over deze, door den schrijver, Jhr Mr. W.
Alting von Qeusau, „een algemeen Ned ind. belang" genoemde, vereeni
ging in de „Indische Post" van 30 Juni 1623.
