Zonder het werken en worstelen ook van de zending zag Indië er niet uit zooals het heden ten dage doet. De geestelijke en lichamelijke zorgen, die zij aan de bevolking besteed heeft, zullen niet nalaten verder vrucht te dragen. Dc verdraagzaamheid op godsdienstig gebied, welke hier wordt gevonden, kan andere streken der wereld ten voorbeeld zijn. Gingen niet onlangs zelfs stemmen op (van weerszijden onverdacht), welke spraken over een zooveel mogelijk samengaan van de belijders van den Christelijken en van den Mohammedaanschen godsdienst? Wat hieruit worden kan weten wij niet, doch het behoeft althans niet te verontrusten. Alleen zij nog de aandacht gevestigd op het, gedeeltelijk ook internationale, vraagstuk der Mekkagangers, dat in geval van isolatie mogelijk aanleiding tot ontevredenheid en tot inmenging van vreemden zou kunnen geven. Ontevredenheid zou natuurlijk door vijandelijke propaganda worden aangewakkerd. Welwillende, maar krachtige, Regeeringsvoorlichting zal echter eerder gehoor vinden, dan zulke vijandelijke propaganda, die niet geheel verhin derd zal kunnen worden en wier omvang en invloed bepaald wordt door het karakter van den tegenstander en door de ter zijner beschikking staande middelen. In ieder geval dient rekening te worden gehouden met de moge lijkheid, dat geheime krachten zich zullen doen gelden en onte vredenheid en onrust zullen zoeken te stichten en te kweeken, waarbij godsdienstige uitingen, zoo goed als elke andere bestaande vorm van geestelijk leven, op de proef zullen worden gesteld. Steunverleening aan vijandelijke propaganda van de zijde van zekere organisaties, zooals de partij der Kommunisten in Indië, de afdeeling B der Sarikat Islam en wellicht meerdere, mag niet als denkbeeldig, of als van weinig beteekenis, worden beschouwd. Pogingen tot omkooping, misleiding door geheime agenten, spionnage en vele andere middelen kunnen en zullen, waar mogelijk, worden toegepast. Men leze hierover het werk van Captain Ferdinand Tuohy. „The Secret Corps. A tale of „intelligence" on all fronts". In het bijzonder in landen met een nog weinig ontwikkelde bevolking is vergiftiging der publieke opinie spoedig mogelijk en uiterst gevaarlijk. Hiermede moet op Java terdege rekening worden gehouden. Al wordt van Regeeringszijde nauwlettend tegen bepaal de uitwassen gewaakt, toch kan daardoor niet worden voorkomen, dat er in die richting wordt gewerkt. Het eenige afdoende middel tegen zulke, vooral in kritieke tijden gevaarlijke, stroomingen is de volksziel er tegen te wapenen. De zorgeloosheid en de berusting der Inlandsche bevolking moge de leiders zwak doen staan, daartegenover moet worden bedacht, 532

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1923 | | pagina 34