d. Dit eischt het scherpen van het tactisch inzicht der deel
nemers tot een graad, die hen in staat stelt van elk tactisch
vraagstuk, als antwoord op de vraag „waar gaat het om het
karakteristieke, het kenmerkende te onderkennen, en op die
beantwoording als basis een besluit te nemen.
e. De leider zal den deelnemers moeten leeren hun besluit
om te zetten in een bevel, waartoe hij hen zal hebben te voeren
op het gebied der bevelstechniek.
Mijne H. H. Wanneer ge dat zoo hoort en overziet, zal het
duidelijk zijn, dat het leiden van tactische oefeningen niet
eenvoudig is en dat zeer zeker de tijd, dien ge besteedt om U
in die leiding te bekwamen, niet is weggegooid.
Het zal wel geen betoog behoeven, dat de leiders de vele
zooeven aangeduide zaken, welke zij aan hun ondergeschikte
officieren zullen moeten leeren, in de eerste plaats zelf moeten
beheerschen. Zij moeten dus ook zelf tactisch inzicht, zelfver
trouwen, besluitvaardigheid, kennis van bevelstechniek, enz. be
zitten, immers anders kunnen zij het onmogelijk anderen bij
brengen, en zal hun pogen altijd min of meer half werk blijven,
zoo niet in verkeerde richting leiden
Er wordt wel eens beweerd dat het leiden van tactische
oefeningen een gave is. Zeer zeker ben ook ik van meening dat
de één veel meer dan de ander van huis uit beschikt over de
gave om leiding te geven aan tactische oefeningen op de kaart,
maar evenzeer ben ik overtuigd dat ieder die zich met ernst
toelegt op het zien bekwamen voor die leiding, zal bereiken dat
hij bij die oefeningen op redelijke wijze leiding kan geven aan
zijn ondergeschikte officieren.
Door de omstandigheid dat Ge U vrijwillig hebt opgegeven voor
deze bijeenkomsten, hebt ge blijk gegeven, dien ernst te bezitten.
Aan mij is de eervolle taak opgedragen U bij Uw streven te
steunen.
En thans aan het einde gekomen van mijn inleiding nog de
opmerking dat ik me niet ontveins, dat, waar, zooals gezegd,
het leiden van tactische oefeningen op de kaart niet eenvoudig is,
het nog moeielijker moet zijn anderen in die leiding te bekwamen,
een moeielijkheid die nog grooter wordt door de omstandigheid
dat mijn toehoorders hoogstwaarschijnlijk niet allen op het
zelfde peil staan. Dit zal allicht noodig maken wel eens zaken
te bespreken, die voor sommigen van nut zijn, door anderen
als oude koek worden beschouwd van harte hoop ik echter dat
de te houden besprekingen U dit jaar nader zullen brengen tot
het doel dat door U wordt nagestreefd.
Het ligt in mijn voornemen de zooeven vermelde eischen, te
stellen aan de leiding van tactische oefeningen op de kaart, achter
eenvolgens met U te behandelen, in verband waarmede ik thans
een aanvang zal maken met de behandeling van den eersten eisch,
239
