Door zich den toestand in de ruimte voor te stellen, of door
het maken van een schets waarop de /S'-lijn, de richtlijn en een
horizontale, valt gemakkelijk na te gaan, of in een bepaald geval
de gemeten S. H. kleiner of grooter is dan de ware S. H., en of
dus een vermeerdering of een vermindering der gemeten S. H.
moet plaats hebben. Het werken met de teekens van a, t en p' is
dus niet noodzakelijk.
De hierboven aangegeven berekening der S. H. geeft theore
tisch alleen goede uitkomsten, wanneer het Sp. in het rooivlak
is gelegen. Gaat men echter uit van de onderstelling, dat de
eerste richting met zorg wordt gegeven, dan geeft dezelfde
rekenwijze toch wel voldoend nauwkeurige uitkomsten, mits de
horizontale waarnemingshoek niet te klein is, b. v. niet kleiner
dan 300 °/00.
Hier treedt een tweede voordeel van „het" waarnemingsvlak
op den voorgrond niet alleen stelt het ons iri staat, bij waar
neming van ter zijde bij tijdvuur te blijven oordeelen over het
of van de baan, doch ook geeft het ons het middel in de
hand, om de ware S. H. te leeren kennen bij waarnemingshoeken
>300 °/00; bij kleinere waarnemingshoeken weet men althans, dat,
W
behoudens -g-, de opgemeten S. Hn. dezelfde zijn als die, welke een
waarnemer, in het rooivlak in de /S'-lijn opgesteld, zou hebben
opgemeten.
Het is uit met de onzekerheid omtrent hetgeen men opmeet.
Het nut van de bepaling der ware S. Hn. moge nog blijken uit
het volgende. Ten einde Spn. in de waarnemingslijn te krijgen,
zal de vuurleider na zijn eerste laag den afstand wijzigen, al of
niet gepaard met T. wijziging. Om de zuiverste gegevens hier
voor te krijgen, is het gewenscht, dat er geen An. in die eerste
laag zijn. In bergterrein zal men er dus naar streven, die laag
flink aan de zijde te houden, desnoods door opzettelijk
100 a 200 M. minder afstand te geven, dan met de gevonden gege
vens overeenkomt. Deze laag, flink in de lucht, vormt nu een
geschikte grondslag voor juiste correcties: eerst S. H. wijzi
ging tot een S. H. 0 op de richtlijn, en bovendien zooveel af
standvermeerdering als dan nog te geven over blijft om de scho
ten in de waarnemingslijn te brengen. Men mag aannemen, dat
de zijdelingsche richting niet zóó foutief is, dat na deze correcties
de Spn. nog belangrijk onder of boven de niet horizontale waar
nemingslijn zouden vallen.
Op deze wijze wordt snel inschieten bevorderd, daar de schoten
stelselmatig in de waarnemingslijn worden gebracht.
e. De formule tg cpi tgasin p leert, dat voor a 90°, cpi =90° is
en dat in het algemeen, bij groote a, cpi een belangrijke waarde
kan krijgen afhankelijk overigens ook-van p
302
