407
Amerika van zijn kant zal er niet aan kunnen denken zijn vloot direct
naar de Japansche wateren over de brengen.
Het zal zich moeten bepalen tot het veroveren van een positie, waardoor
het in staat is onmiddellijk een afdoende druk te kunnen uitoefenen op de
Japansche overzeesche verbindingen, welke door onzen archipel loopen.
En waar Japan het èn op de Philippijnen èn in het Noorden van onzen
archipel vóór kan zijn en vóór zal zijn, zal het zich tevreden moeten stellen
met het overbrengen zijner vloot naar de Soenda-eilanden en het inrichten
van een operatiebasis daar. Ofschoon die beweging geobserveerd kan
worden uit Japans voorgeschoven positie en van daaruit kan worden ge
schaad, vooral wat betreft den lateren opvoer van personeel en materiaal
ter versterking van die operatiebasis, is het zoo goed als zeker, dat deze
geen hinderpalen zal ondervinden van de Japansche slagvlcot, welke zich
zoo zuidelijk niet zal wagen- De gouv. gen. der Philippijnen liet zich bij
zijn bezoek aan Java, volgens het Soer. Hbld, uit: dat het niet onmogelijk
was, dat Nederlandsch-Indië in een toekomstigen oorlog bezetting van
vreemde mogendheden zou moeten dulden. Hegrijpt men thans die
mededeeling, op vriendschappelijke wijze gedaan
Het is noodig op te merken, dat Amerika door de inrichting van een
operatiebasis op de Soenda-eilanden, aanvankelijk slechts verkrijgen kan
een onderbreking van de Japansche overzeesche verbindingen. Ongetwij
feld zal dat een maatregel zijn van voor Japan vèrstrekkenden aard. Deze
zal Japan echter slechts vitaal kunnen treffen, wanneer het dit land niet
gelukt zijn overzeesche handelsverbindingen te vervangen door overland-
sche. Het is dan ook wel zeker, dat Japan zich Rusland's welwillende
neutraliteit zal verzekeren, waardoor zijn overland-handel staande kan
worden gehouden, Voor dat doel zijn echter noodig meer geregelde toe
standen in Rusland daii daar thans heerschen. Geen mogendheid heeft
meer belang bij Rusland's economisch en politiek herstel dan Japan. Vóór
dien tijd zal het Japansche rijk coüte que coüte een oorlog willen vermijden.
De eerste maatregel, welken Amerika in oorlog dus nemen kan, zal er
een zijn van onaangenamen, maar niet van vitaal kwetsenden aard voor
den tegenstander. Vitaal is deze slechts te treffen via en met behulp van
China. Terwijl Japan Noord-China zal wapenen, zal het streven van Ame
rika moeten zijn legers te scheppen in Zuid-China, deze te encadreeren
en te wapenen, hetgeen onbegonnen werk is, zoolang Japan zijn voorge
schoven positie in onzen archipel kan handhaven.
Uit al het vorenstaande blijkt wel, van welke stategische waarde het
Noordelijke deel van onze koloniën zal zijn in een Pacific-oorlog. De fout
van de gevallen vlootvoorstellen is, dat met dit feit onvoldoende rekening
werd gehouden en dat de verdediging van Java op de eerste plaats werd
geschoven.
Nu weet ik wel, dat het hoog spel zou zijn, onze klein-materiaalvloot
in haar geheel een hoofdbasis te geven op Noord-Celebes, nog daargelaten
de technische moeilijkheden, voortspruitende uit het feit, dat men dan een
basis zou moeten oprichten op een plaats, waar het tot dusver aan ge
traind werkvolk ontbreekt en waar alles, om zoo te zeggen, van den be
ginne af moet worden opgebouwd en dar men door die positie onze
belangen zuidelijker niet voldoende verdedigen kan, aangezien de zeeën
bewesten Borneo onbewaakt zijn; en ook weet ik wel, dat zelfs als
steunpunt voor ons klein-materiaal Noord-Celebes te ver ligt van de
hoofdbasis, die om verschillende redenen zeer terecht op Java werd geko
zen, maar die wetenschap versterkt mij slechts in mijn principe, dat Indië's
neutraliteit niet te verdedigen is zonder hulp van de Britsche vloot. Hebben
wij ons deze hulp in vredestijd reeds verzekerd, dan wordt echter onze
Naar men weet is dit weder tegengesproken. Generaal Wood heeft
zich natuurlijk niet zoo uitgelaten. Red. I.M. T.