op wijzen, dat ik zelf sedert maanden slechts 4 dragers, w. o. 1
kok en 1 ordonnans, had en noch mijn gezondheid, noch mijn
prestige had verloren. De officieren schikten zich het eerst en door
hun voorbeeld legde ook het overige Europeesche kader zich ten
slotte bij het onvermijdelijke neer.
Hiermede heb ik alles medegedeeld, wat door een leek uit de
tot mijn beschikking staande bronnen te putten viel; ik hoop, dat
deze studie eenmaal door een grondiger verhandeling van medische
zijde gevolgd moge worden. De veldtocht in O.-Afrika blijft m. i.
voor ons toch steeds een buitengewoon belangwekkende episode
uit den wereldoorlog.
5. KUSTVERDEDIGING').
In „The Coast Artillery Journal" verscheen onder bovenstaan-
den titel een artikel, dat de aandacht verdient wegens de nuchter
heid, waarmede het in het licht stelt, dat de verdediging tegen
een vijand van overzee behoort te geschieden door zeemacht,
luchtmacht en kustartillerie in nauwe samenwerking, dat deze drie
elementen der verdediging een te voren zorgvuldig overwogen,
harmonische ontwikkeling van noode hebben, doch dat het ver
oordeeld zou moeten worden, indien een ervan zou streven naar
eigen ontwikkeling ten koste van een der andere.
Een reclamecampagne ten behoeve van de luchtmacht schijnt
zich in de Vereenigde Staten niet te ontzien, in bedoelde eenzij
digheid (en erger) te vervallen. Indien evenwel de gevoerde pro
paganda den steun van noode heeft van buitensporige beweringen
als daarbij wel worden gelanceerd, zou dit wijzen op zulk een in
nerlijke zwakte van de voorgestane zaak, dat zij geen kans van
slagen zou hebben. Wie nu reeds betoogen, dat slagschepen uit
den tijd, kustversterkingen nutteloos zijn, dat de naaste oorlog
in de lucht zal worden gevoerd en landingslegers per vliegtuig
zullen worden overgebracht, geven daarmede blijk van een zoo
danige verstoring van het evenwicht van hun oordeel, dat zij de
slechtste advocaten zouden zijn en hun zaak tegen hen zelf in
bescherming zou moeten worden genomen, ware het niet, dat de
wereld is, zooals zij is, en drogredenen bij de massa kunnen in
slaan niet alleen, maar dikwijls beter onthaal vinden dan gezonde
taal. Dit ontmoedigende verschijnsel mag echter geen reden zijn
tot zwijgen. Het algemeene belang en plicht gebieden bestrijding
van zulke ongezonde denkbeelden, die niet in het minst rekening
houden met de ondervindingen van den grooten oorlog en niet
Bewerkt voor het I. M. T. naar het artikel„Coast Defence. Logical and
Visionary." door Colonel Henry J. Hatch cn Captain Joseph F. Stiley,
Coast Artillery Board. The Coast Artillery Journal, January 1924.
453