opleveren Dank zij dezen maatregel waren, na de invasie van
het N. O. gedeelte van het grondgebied, slechts de te Rijsel en
te Reims gelegen ateliers buiten gebruik gesteld.
De navolgende opgave geeft het maximum rendement p. d. van
deze leveranciers aan vóór de mobilisatie en gedurende den oorlog:
vóór de gedurende den
mobilisatie oorlog
laken voor den troep 4000 Meter 80.000 Meter
laken kleedingstukken 4500 stuk 85.000 stuk
schoeisel 3250 paar 46.000 paar
groote equipementstukken 300 stel 15.000 stel
kampementsutensiliën 200 stel 30.000 stel.
Voor het behoud van het personeel in de ateliers in geval van
mobilisatie waren de noodige voorzieningen getroffen.
EXPLOITATIE DER HULPBRONNEN.
Vermeerdering der behoeften en vermindering der nationale
productie.
Over het algemeen is de exploitatie der hulpbronnen, nood
zakelijk voor de voeding der legers gedurende den oorlog, onder
geschikt aan den economischen toestand van het land tijdens het
conflict.
De oorlog vormt altijd voor eene natie eene economische crisis,
want hij brengt met zijne zware lasten voor 's Iandsfinanciën eene
scheuring teweeg in het normaal economisch stelsel van het land.
Aan den eenen kant wordt de voortbrengende kracht verminderd,
aangezien men werkers in soldaten, d. w. z. verbruikers en ver
nietigers, verandert, terwijl aan den anderen kant een gedeelte
van de op die wijze verminderde voortbrengende kracht aan hare
bestemming in vredestijd onttrokken wordt ten gerieve van het
onderhoud van het leger.
Dat evenwichtsverlies tusschen behoeften en hulpbronnen moest
zich natuurlijk ook tijdens den laatsten oorlog openbaren; die
verstoring was zelfs buitengewoon hevig als gevolg van den langen
duur van den gevoerden krijg.
De nationale hulpbronnen werden reeds in de eerste maanden
van het conflict op plotselinge wijze teruggebracht door den inval
van de Duitsche legers in de rijke departementen van N. Frankrijk,
hetgeen zoowel uit een agrarisch als uit een industrieel oogpunt
een onherstelbaar verlies beteekende. Op het overig gedeelte van
In 1870 had de eenige leverancier van het leger, de firma Godillot,
al hare ateliers te Parijs. De productie hiervan kon na de insluiting van
de Fr. hoofdstad slechts worden aangewend voor de troepen, welke haar
verdedigden.
648
