tot de hulpbronnen van het land te verzamelen om zich voor hare
oorlogstaak voor te bereiden. Dit vraagstuk, dat met den naam
van economische mobilisatie ware aan te duiden, is moeilijk op
te Iossein, omdat er tallooze onbekende factoren in voorkomen,
maar eene oplossing moet v. z. m. worden gevonden. En om
hiertoe te geraken, is in de eerste plaats een behoorlijk georgani
seerd statistiekwezen noodig, dat in Indië eigenlijk nog in
embryonalen toestand verkeert. Hierop is reeds op zoo overtui
gende wijze de aandacht gevestigd door den Luitenant-Kol. der
Infanterie H. L. LALAU in zijne bijdrage betreffende de staats-
mobilisatie. Wel worden bij de onderscheiden departementen
gegevens verzameld en in den vorm van tabellen en grafieken
verwerkt, doch eenheid in de bewerking bestaat allerminst en hoe
wil men nu een eenigszins deugdelijk ravitailleerings- dan wel
industrieelplan voor het geval van mobilisatie samenstellen, indien
niet eens wordt beschikt over een behoorlijk overzicht van al het
geen op agrarisch en industrieel gebied in het eigen land te koop
is. Zoo zal men o. a. moeten weten, wat op verschillende tijdstippen
van het jaar in de onderscheiden gewesten in voorraad is, om,
rekening houdende met de behoefte van de bevolking, daaruit te
kunnen afleiden in welke residentie een overvloed aan voedings
middelen en waar een te kort kan worden verwacht, voor welke
hoeveelheden vervoer naar elders noodig zal zijn, welk personeel
in de verschillende inrichtingen en fabrieken wordt vereischt, om
daarop zoo noodig aan Eur. militieplichtigen te verleenen vrijstel
lingen te kunnen baseeren enz., enz. De verwerking van al die
gegevens (landbouwstatistieken, verbruiksstatistieken, in- en uit-
voerstatistieken enz.) bij één centraal orgaan, dat leiding geeft en
zorg draagt voor de verelschte eenheid, is, wil men in tijd van
mobilisatie met eenige kans op succes te werk gaan, bepaald
urgent.
Voorts is voor de verdeeling van alle hulpbronnen van het land
een orgaan voor de staatsmobilisatie, bijgestaan door personeel
van de daarbij geïnteresseerde departementen, noodig, op gelijke
wijze als het secretariaat-generaal van den Nationalen Raad van
Defensie in Frankrijk. Elk der departementen zal aan dat orgaan
hebben op te geven, waaraan en van af welk moment in tijd van
mobilisatie behoefte bestaat, opdat in de samen te stellen plannen
met die aanvragen rekening kan worden gehouden.
Java is, evenals Frankrijk, een agrarisch land, dat in normale
jaren vrijwel in de behoefte aan voedingsmiddelen van de bevol
king kan voorzien. Wel worden van het hoofdvoedingsmiddel rijst
nog vrij belangrijke hoeveelheden ingevoerd, maar de periode van
distributie heeft aangetoond, dat men door eene methodische
verdeeling en het gebruik van andere, vervangende, voedings
middelen dat te kort gemakkelijk kan dekken. De voedselvoorzie
ningalthans voor de Inlandsche bevolking en de inheemsche
731
