troepen zal dan ook vermoedelijk in geval van isolatie geen
onoverkomenlijke moeilijkheden opleveren, mits die kwestie van
te voren degelijk in studie wordt genomen.
Van enkele importartikelen benoodigd voor de voeding van onze
Eur. militairen (o. a. meel en boter) is oplegging van voorraden
noodzakelijk. De graancultuur echter opent gunstige perspectieven,
zoodat de mogelijkheid niet is uitgesloten, dat Java na verloop
van jaren het graan benoodigd voor zijne behoefte apn meel zelf
produceert. Bovendien staat nog altijd de weg open om in tijd
van mobilisatie de hand te leggen op de voorraden aanwezig in
de douane-entrepots en bij de groothandelaren en de praktijk heeft
bij het uitbreken der vijandelijkheden in 1914 aangetoond, dat de
op die wijze verkrijgbare hoeveelheden niet onbelangrijk zijn.
Met betrekking tot de voeding der paarden verkeeren wij in
vergelijking met de Eur. legers in eene ongunstige positie, vooral
wat betreft de grasvoeding. Het gegeven overzicht heeft doen
uitkomen, welke moeilijkheden de hooivoorziening in het Fr. leger
met zich bracht en bij verstrekking van groen voer, waarop onze
paarden voorshands zijn aangewezen, zullen die moeilijkheden nog
heel wat grooter zijn. Wel is men reeds bij enkele bereden troepen-
deelen overgegaan tot de verstrekking van hooi aan de paarden,
doch waar op Java de hooibereiding geen nationaal bedrijf is, zal
het nog lang duren, voordat dat vraagstuk als opgelost kan wor
den beschouwd. Voor zooveel mogelijk beperking van het paar-
denmateriaal zal dan ook wel altijd een gebiedende eisch blijven.
Op het gebied der kleedingindustrie verkeeren wij in ongunstiger
omstandigheden dan in Europa, omdat machinale weverijen op
Java niet worden aangetroffen, met uitzondering dan van eene
weverij van beperkte capaciteit van het Gevangeniswezen te
Cheribon. Wel moge voor ons het kleedingvraagstuk niet zoo
zwaar wegen als in Eur. legers, omdat wij geen rekening behoeven
te houden met de koude, doch het gemis aan weverijen maakt het
aanhouden van belangrijke voorraden katoenen goederen nood
zakelijk. Het schoenenvraagstuk evenwel baart minder zorgen.
Ook behoeven wij ons niet bezorgd te maken over de in de ver
schillende bedrijven benoodigde werkkrachten, aangezien wij om
zoo te zeggen kunnen beschikken over een ongelimiteerd aantal
niet dienstplichtige Inlanders, waaronder ongetwijfeld tal van
bruikbare krachten schuilen.
Moge het vorenstaande er toe hebben bijgedragen het besef bij
te brengen, dat er in Indië met betrekking tot de z. g. staatsmobi-
lisatie nog enorm veel te doen valt en dat wij niet mogen rusten,
alvorens de basis van het geheel, nl. een behoorlijk statistiekwezen,
waarop kan worden voortgebouwd, zal zijn gelegd.
732
