mogelijk over het gebergte te komen, want wanneer eenmaal de
sneeuw begon te vallen, dan zou er van voortzetting van de ope-
ratiën geen sprake meer zijn. Als regel begon de sneeuwval wel
eerst eind November begin December, zoo ook de aanhoudende
vriestijd, maar met een vroeger begin moest ook rekening worden
gehouden, want dit kwam ook meermalen voor. En in October en
November kwamen altijd perioden van zeer slecht weer voor, welke
de operatiën op groote schaal aanmerkelijk zouden vertragen,
daarentegen de Roemenen gelegenheid geven zich te versterken,
zoodat de kans om vóór den winter over het gebergte te zijn,
daardoor zou worden verminderd. Een scherpe vervolging, die
hen belette op adem te komen, en die eiken nieuwen weerstand
zou overwinnen, voordat tijd was gevonden, om hem krachtig te
organiseeren, was daartoe het in deze omstandigheden aangewe
zen middel. Dan mocht men hopen, dat het door de voorafge
gane overwinningen verkregen moreele overwicht zich nog altijd
zou doen gevoelen, waardoor de Roemenen tot vroegtijdig opge
ven van die stellingen zouden kunnen worden gebracht.
Daar de troepen niet voor den bergoorlog waren uitgerust,
konden zij niet anders dan vlak bij de door de passen voerende
wegen worden gebruikt, zoodat langs die wegen slechts betrek
kelijk zwakke troepenmachten konden opereeren. Het vormen
van sterke massa's om op een bepaald punt met groote kracht te
kunnen aangrijpen en daar den weerstand te breken, zoodat die
ook op andere punten zou moeten worden opgegeven, moest
daarom hier achterwege blijven.
Ook de moeilijkheden van den aanvoer belemmerden het ge
bruik van groote troepenmachten langs een enkelen weg. Het
was nog niet gelukt, de spoorwegen voorbij Hermannstadt en
Schaszburg zoover te herstellen, dat zij daar in gebruik konden
worden genomen. De moeilijkheden van den aanvoer werden
daardoor zeer vergroot en nog meer door den slechten toestand
der wegen, zoodat van een geregelde verbinding met de ge
noemde etappe-hoofdstations weinig sprake was en een opeen-
hooping van troepen op enkele wegen de verpleging en aanvoer
zoo bezwaarlijk zouden hebben gemaakt, dat de operatiën als ge
volg daarvan zouden moeten gestaakt, althans zeer worden ver
traagd. Daarmede zou de kans, om gelijk met de Roemenen bij
de stellingen aan te komen, verkeken zijn.
Van de bevolking was heel weinig materiaal te krijgen; zij
bezat weinig en dat weinige was moeilijk te verzamelen. De be
woners van Duitsche afkomst waren grootendeels gevlucht en
die van Roemeensche afkomst boden geen medewerking, wel
lijdelijke tegenwerking. Ook de overheid was meerendeels ge
vlucht, en waar zij nog was gebleven, steunde zij de troepen in
het geheel niet en verleende zij geen hulp bij het verzamelen
van materiaal. Ook uit het O.-H. of uit het Duitsche achterland
780
