kameraden, waarbij een zekere verwaandheid van eerstgenoemde
aanleiding kan zijn tot het ontstaan van vechtpartijen. In deze rubriek
zijn ook begrepen de mishandelingen van vrouwen of huishoud
sters. Ook de anders juist zoo kalme Inlander maakt zich hieraan
schuldig. De schuld ligt echter niet altijd aan den man; het pak
slaag, aan de huishoudster of vrouw toegediend, is vaak niet
onverdiend. Het kleinste percentage wegens 9a toont de Indo.
Onder sub 9b valt: wangedrag op sexueele basis, overspel,
onfatsoenlijk gedrag tegenover vrouwen van kameraden, binnen
brengen van publieke vrouwen. In dit opzicht komt de Indo op
de eerste en de Inlander op de tweede plaats, met de veel gelezen
mutatie: in de klamboe van een kameraad met diens vrouw aan
getroffen. Dergelijke feiten worden overigens niet als zwaar
beschouwd; er heerschen hierin in de kazerne zeer tolerante
opvattingen. Bij den Europeaan is het percentage met de mutatie
9b zeer klein. Hij neemt nml. niet zooveel notitie van zijn inl.
vrouw; tegen het overspel van zijn huishoudster is hij zeer bestand;
scenes tengevolge van jaloezie zijn bij hem zelden. Daarbij leeft
hij niet bepaald in coelibaathij is op sexueel gebied somtijds
zelfs hartstochtelijker dan de Inlander, maar hij gaat niet met zijn
heele ziel in vrouwenkwesties op. Uitgezonderd zijn misschien
gevallen op de buitenposten, waar door eenzaamheid en andere
psychische invloeden de verliefdheid en jaloezie van den Euro
peaan in een soort tropenkoller kan ontaarden. De Indo toont in
deze rubriek een gelijke geaardheid als de Inlander. Ook in en
kele andere mutaties, b.v. het spelen, nadert hij hem.
9c. Hieronder vallen andere soorten van wangedrag, zoo b.v.
onwaardig gedrag, onmilitair optreden (komt vaak voor bij on
derofficieren, vooral bij Inlandsche die met hun minderen spelen).
Het kleinste percentage toont hierin de Manadonees, die zich
door waardig en soms ook deftig gedrag als goed militair wil
toonen. In de samenleving der Amboineezen en Manadoneezen
geniet overigens de militaire dienst meer aanzien dan bij andere
landaarden.
Onder X werden bedoeld andere crimineele feiten, Hier vond
ik echter onvoldoende gegevens, slechts enkele gevallen van
verduistering bij den Europeaan en diefstal bij den Inlander.
Diefstal ten nadeele van kameraden schijnt bij den Europeaan
zelden te zijn.
Als bijlage van dit opstel is de uitgewerkte statistiek opge
nomen. De hieruit volgende karaktereigenschappen, de karak-
terindeeling en nadere gegevens vormen het onderwerp van een
volgende verhandeling.
36
