van het gehalte. Een nog funester gevolg is, dat men niet alleen
aan de instructeurs op administratief gebied niets heeft, maar dat
zulks ook het geval is met de onderluitenants, die langs dien
rang hun huidige positie bereikten. De onderluitenant, rechter
hand van den c. ct in administratieve aangelegenheden, is nagenoeg
afgevloeid. Is de administrateur ziek of ontbreekt hij uit andere
redenen, dan is de c. ct, zoo hij althans daartoe in staat is,
genoodzaakt zelf de administratie te voeren. Deze toestand
kan bedenkelijke gevolgen voor de krijgstucht hebben, wanneer
een c. ct met meer goeden wil dan kennis der administratie te
veel zijn administrateur gaat ontzien.
Waar de bibit voor administrateurs belangrijk verminderde,
was dit mede het geval met die voor de onderofficiersbetrek
kingen bij de Mil. Administratie, waarvan krasse staaltjes te
noemen zijn en menig postcommandant de gevolgen onder
vindt.
De administratieve kennis der officieren is gering, wat zijn
oorsprong vindt op de inrichtingen van onderwijs. Het leer
vak militaire administratie behoorde jarenlang tot de vakken,
die het gebrekkigst onderwezen werden, dikwijls omdat de docent
er practisch geen begrip van had. Op het officiersexamen werd
het vak met den coëfficiënt '/2 getaxeerd in tegenstelling met
de zgn. practische vakken (waaronder b. v. ook schermen), die
met den coëfficiënt 2 geapprecieerd werden. Voorts werd Napo
leons woord, dat, als de administrateurs hun zin hadden, het
leger niet zou marcheeren, te pas en onpas aangehaald. Die
uitspraak moge van toepassing zijn op de magazijnsadministratie,
zeker is ze dat niet op die van de compagnie. Komt nu de
jeugdige makker in Indië, dan ontdekt hij al spoedig, dat het
geen hem onderwezen werd op admin. gebied van nul en geener
waarde is voor de practijk, dat nochtans administratieve kennis
voor hem van groot pecuniair belang kan zijn, maar de gele
genheid om die waardevolle kennis deelachtig te worden zeer
beperkt is. Zijn c. ct bezit zelf die kennis niet, öf weet er
juist genoeg van om de zaken gaande te houden, wat hem zoo
veel moeite kost, dat er geen tijd overschiet (administratieve
kennis leidt tot tijdsbesparing) voor de administratieve vorming
van den jongen leergierige. De junior maakt zich langzaamaan
het denkbeeld eigen, dat kennis der administratie iets buiten
gewoon moeilijks is en ziet er maar liever van af om zich zonder
leiding in te werken; ook heeft Napoleon gezegd (zie boven).
De wetenschap hoe een administratie te controleeren en een
gederailleerde dito weer in het rechte spoor te brengen, werd
tot heden niet gedoceerd en toch was het niet in de slechtste
periode van ons leger, dat hoofd- en zelfs opperofficieren die
wetenschap in de puntjes verstolden en daarbij geen kwartier
meester van noode hadden Zelfs waren zij mannen, die te velde
een grooten naam hadden verworven; uit de vele zij hier de
47
