vertoonen deze eigenschappen minder vaak. Vooral onder de uit
een slecht milieu komende nerveuzen vinden wij meer deserteurs,
meer personen, die zich schuldig maken aan crimineele feiten enz.
Zij worden minder geremd en hebben meer durf. Onder hen komen
soms ook personen voor die in politiek opzicht minder betrouwbaar
zijn, Dat echter door de meer intelligente, actieve, nerveuze typen
meer politieke propaganda in het leger ingang zal vinden komt mij
niet waarschijnlijk voor. Immers een intelligente mits lichamelijk
geschikte Inlander werd en wordt tegenwoordig ook nooit gewei
gerd. De mogelijkheid, dat op deze wijze een propagandist in het
leger terecht komt, was en is nooit buiten te sluiten. Bij op alge
meen hooger niveau staande soldaten zal de propagandist meer
moeilijkheden ondervinden. Dezen zullen niet zoo meegaand zijn.
Een goede eigenschap van den Inlander is het, dat hij, eenmaal
als militair behoorlijk ingewerkt zijnde, vooral indien hij op heel
jeugdigen leeftijd opgenomen is, zich ook volkomen soldaat voelt.
Het soldatenleven wordt hem in zijn conservatieven aard tot een
tweede natuur. Op deze wijze zal hij, enkele uitzonderingen daar
gelaten, weinig houvast bieden aan een politieke propaganda, die
in strijd is met de militaire discipline.
Ook somatisch zijn de verschillen tusschen de groep Tjitro en
Slamat groot. Het nerveuze type (Slamat) is tenger, goed gepro-
portionneerd gebouwd en bij de meer actieve vormen flink van
houding; hij gelijkt meer op het Europeesche type. De houding
van den nerveuze met sterk verminderde activiteit daarentegen is
hangerig, zoodat hij soms een bepaald slappen indruk maakt. De
gelaatsuitdrukking van deze minder gunstige variëteit kan atonisch
(slap), slaperig, ziekelijk of geblaseerd zijn. In geval van ziekte
zakt hij volkomen in elkaar. Men vindt bij deze variëteit ook
asthmalijders. Het gelaat van het nerveuze type is gepropor-
tionneerd, langwerpig, 1) jukbeenderen en epicantus weinig ge
prononceerd, de uitdrukking is intelligent.
Bij het engagement tracht de nerveuze zich in een gunstig licht
te stellen. Hij is vlug in het uit- en aankleeden en in zijn antwoor
den. Hij tracht ook een militaire houding aan te nemen. Zijn
hartactie is bij het onderzoek verhoogd. Het is bij keuringen be
langrijk om daarop te letten. De nerveuze is voorts gauw georiën
teerd bij het oog- en ooronderzoek, waarbij hij moeite doet vlug
te begrijpen en vlug te antwoorden. Uit zijn heele gedrag blijkt
emotie omtrent den uitslag van het onderzoek.
Het type Tjitrotaroeno lijkt meer op het mongoolsche menschen-
slag. Hij is log gebouwd en goed gespierd. Zijn bovenlichaam is
wat langer dan het onderlichaam. Op de schouders zijn vaak bul
ten te onderkennen, want hij was koelie, voordat hij den pikolan
Langwerpigheid van het gelaat is bij inheemsche rassen een teeken
van vergaande rasvermenging.
161
