eventueel de strafhoeken nazien, den man ondervragen en
tenslotte voor te stellen tests toepassen. Men moet den man
van een meer individueel standpunt beschouwen en trachten hem
te leeren kennen. Keur den man zoo, alsof ge van plan waart hem
voor lange jaren onder uw eigen commando te laten dienen. Ook
de kennis van eenige voor Indië belangrijke anthropologische
grondbeginselen kan voor den keurenden geneesheer van nut zijn.
Meer studies in soortgelijke vraagstukken onder samenwerking
van mannen uit verschillende beroepen zal voor de indische samen
leving nuttig zijn. Vaak krijgen wij den indruk, dat velen (onder
hen wel eens vooraanstaande Javanen of andere personen met
politiek gezag) den Inlander beoordeelen op grond van onder
vindingen opgedaan in den kleinen kring der inlandsche bevol
king, die hun toegankelijk was. Dilettantisme of wereldvreemde
ethiek kunnen het gevolg zijn hiervan. De bevolking van Java
bestaat uit de meest verschillende elementen en een oordeel te
vormen op grond van ondervindingen met inlandsche bedienden
is evenmin toelaatbaar als enkel op grond van kennismaking met
zeer beschaafde kringen. Typen als Tjitro en Slamat vindt men in de
inlandsche samenleving heel vaak, zij representeeren echter nog
niet het geheele volk. Voor onze studies hebben echter deze
typen bijzondere waarde, omdat zij het meest voor de dienst
neming in aanmerking komen. Voor zoover zich dit vraagstuk Iaat
overzien, moeten wij ook in de toekomst met hen blijven rekening
houden. Het is niet te verwachten, dat door verbetering der voor
waarden de qualiteit van den inlandschen soldaat belangrijk ge
wijzigd zal worden.
Wat de andere landaarden betreft, zal ik korter zijn. Op de
omschrijving van den Javaan moest nader worden ingegaan, ten
eerste omdat hij kwantitatief een zoo belangrijk deel van ons leger
uitmaakt, ten tweede omdat hij in veel opzichten een overgangs
schakel vormt naar den vrijwillig dienstnemenden Indo-Europeaan
(van lagere afkomst) en ten derde omdat het grootste gedeelte
der Inlanders wat intellect en andere qualiteiten betreft de andere
landaarden niet volkomen evenaart, zoodat elk hulpmiddel om de
keuze te doen verbeteren gewenscht kan zijn.
Wat nu den Amboinees betreft, zoo vinden wij hem in het
bovengeschetste nerveuze type van Slamat alias vrij duidelijk
terug. Door zijn grootere activiteit echter nadert hij vaak het cho
lerische type, en daaraan heeft hij zijn goede kwaliteiten als so1
daat te danken. Uitzonderingen en variaties zijn natuurlijk steeds
mogelijk.
De Manadonees daarentegen is iets minder emotioneel en wat
secuurder dan de Amboinees, eigenschappen, die zijn waarde als
soldaat verhoogen. Het is dus een cholerisch, door meer secundaire
functie getemperd type. Hij verschilt dus van den nerveuzen In
lander door grooter activiteit en meer secundaire functie. Doch
163
