187
gevolge hadden gehad, verkreeg men door verwijdering daarvan wonder
baarlijke genezingen, mits het ruggemerg nog niet te zwaar geleden had.
Een verschrikkei ijken indruk maakten op spr een aantal jeugdige, rijzige
officieren met algemeene ataxie, slachtoffers van ontploffingen, bevend
over al hun leden en sidderend als grijsaards. Deze verschijnselen een
geheel nieuw ziektebeeld worden beschouwd als het gevolg van contusie
door luchtdruk en het is gebleken, dat extensie en corsetbehar,deling de
beste therapie zijn.
Zenuwbehandeling.
De tallooze schotverwondingen van zenuwen hebben allereerst de er
varing omtrent den zenuwnaad verrijkt. Over het algemeen was zij een
groote teleurstelling, hoewel het in een groot aantal gevallen lukte, den
doorgeschoten nervus radialis met gunstig resultaat te hechten. Daartegen
over hebben de verschillende vernuftig bedachte methoden tot over
brugging van zenuwdefecten, zooals de transplantatie, de afleiding, de
uitschakeling van zenuwen, niet aan de verwachtingen voldaan. In den
winter 1914/15 nam spr. in Duitsche lazaretten waar, hoe patiënten met
neuritis na schotverwondingen de handen in ijswater hielden, om de
hevige pijnen te doen bedaren. Spr. herinnerde zich, hoe het reeds den
Franschen oorlogs-chirurg Larrey, die Napoleon 1 op zijn veldtochten
vergezelde, getroffen had, dat de amputaties, verricht na den slag bij
Eylau in grimmige winterkoude, opvallend weinig pijnlijk waren, en heeft men
later, in 1915, zenuwen, vaten, spieren, verschillende organen bij het dier
experimenteel door bevriezing met chloraethyl functioneel uitgeschakeld
en daar de hierdoor veroorzaakte weefselbeschadiging bij microscopisch
onderzoek opvallend gering bleek—in 1916 de vraag geopperd, of door
deze bevriezing wellicht een practisch nut of een directe tijdelijke uitscha
keling, respectievelijk een blijvende „Umstimmung", kon verkregen wor
den. Deze vraag hebben in 1915 Trendelenburg en Perthes bevestigend
beantwoord. Er zijn dan ook daarna bij neuralgieën goede resultaten met
bevriezing bereikt.
Long- en hartchirurgie.
Spr. behandelt hierna de onderzoekingen van den Duitscher Stoffel en
den Franschman Leriche over het verloop van de sensibele vezels in
zenuwen, en komt daarna op de borstschofen. Ook op dit gebied werd
de afwachtende behandeling verlaten zóó daalde in het Fransche leger
de totale steifte aan borstwonden door het operatief ingrijpen van 45%
op 10%, zoodra men tot de overtuiging gekomen was, dat de wonden
van borstwand en long volgens dezelfde grondslagen moeten behandeld
worden als alle oorlogsverwondingen. De dagelijksche omgang met de
gewonde long, de dagelijksche oefening in de longchirurgie hebben voor de
vredes-chirurgie geheel nieuwe gebieden ontsloten: bepaalde vormen van
caverneuze longtuberculose, waarvan vroeger de prognose zoo somber
was, kan men heden ten dage genezen; ce opening van longabcessen
levert betere resultatende uitsnijding van heele longkwabben wegens
tumoren en brondiectasien wordt langzamerhand tot een typische operatie.
Voor de hartchirurgie geldt hetzelfde als voor de longchirurgie.
Hechting van hartschoten, verwijdering van projectielen uit de hartspier
hebben ook dit orgaan in de belangensphier van den chirurg gebracht:
Keizerin Elisabeth van Oosteniijk, die vóór 25 jaar ten offer viel aan den
dolkstoot van een moordenaar, die het hart trof, had heden waarschijnlijk
gered kunnen worden
Buik- en kaakwonden.
Na een verdere uiteenzetting over de hartchirurgie kwam spr. op de
buikchirurgie, die voor veertig jaren nog in de kinderschoenen was. In
