men het Stuck op 3 puncten recht geleyt hadde./ ende soude van
binnen in de holte een geheelen duym kunnen mis-stelt zijn ende
hoeveel dit verschil is/ kan uyt het volgende exempel geleert
ende verstaen worden.
Genomen dat men met het voogaende halve Kartou hadt te
schieten op de lengte van 400 Geometrische passen/ zijnde een
duym mis-stelt/ om hier door te weten hoeveel dat den kogel
mis schieten sal/ soo reduceert voor eerst de lengte van het
Stuck in duymenkomt 126/ daer na oock de distantie die men
schieten moetkomt 24000 duymen/ dat gedaen zijnde/ soo
spreeckt door den Regel van Driende duymen die het Stuck
langh zijn geeft mij een duym mis-stellens/ wat sullen de duy
men van de distantie geven? Het facit is 190-/^ duymen/die den
kogel mis vliegen sal/ welcke bij de 16 voeten is/ ende dit is
een jeuderale regel op alle anderen.
Nota. Het gebeurt menighmael dat een Constapel op een Batery
komtbij onbekent Schut/ ofte/ om beter te seggenbij soodanige
Stucken die hy noyt selve geprobeert en heeft/ ende hem wort
ordre gegeven op seeckere gelegentheden vuur te geven/ sonder
nochtans geen tijt te hebben de voorgaende regels te gebruycken/
in alsucken geval sal hy alsdan terstondt sijn Stucken uyt den
ooge/ ofte naer discretie gaen stellen/ alsoo hy 't voorgestelde
merck begeert te treffen/ byaldien hy alsdan bevindt dat den
kogel komt aen te treffen daer hy sijn versicht op genomen heeft/
soo kan hy als dan sijn puncteringe alsoo observeeren/ soo niet/
moet hy deselve verbeteren als volght
Genomen dat men hadde te schieten/ in dit voorbeelt
ABC op een seecker punt in B, dit soo sijnde/ ick neme mijn versicht
naer alle mogelijckheyt op B, maer vuur gegeven hebbende/ soo
bevinde ick dat mijn kogel te leege komt te vallen/ als in A, om
dit dan te verbeteren/ soo brenge ick het Stuck/ als vorenin
alle deelen op sijn oude merckendan soo neem ick een stuckjen
Pot-aerde/ ofte Was/ dat selve van achter op den broeck gestelt
zijnde/ in dier voegen/ ofte hooghte/ dat men achter over hetzelve
henen siet langhs de tromp tot in 't punct A, daer den kogel
getroffen heeft/ soo laet ick als dan het Stuck achter in de broeck
soo veel neer sackentot dat ick over 't opsetsel wederom hebbe
mijn begeerde punct B in 't versicht/ soo segge ick danby al-
dien het Stuck in alle manieren geladen is als voren/ ende vuur
gegeven zijnde/ dat den kogel sonder alle twijfel sal komen te
treffen het begeerde punct B.
Soo ick daer-en-tegen bevinde dat den kogel/ na dat ick vuur
gegeven hebbe/ te hoge aen treft/ als in C, soo moet het Stuck/
als bovenop sijn oude mercken gebrocht worden/ ende men
stelt het opsetsel voor op de banden van den tromp/ in dier
voegen dat men achter van den broeck tot voor over 't opsetsel
van den tromp/ in 't versicht kan krijgen het punct C, daer den
250
