wat Nivelle duchtte, was, dat de Duitschers zich aan den aanval
zouden onttrekken door een verderen terugtocht. Hoe meer hij
zich versterkte, dus hoe meer hij zich iiet vasthouden, des te
schitterender zou de overwinning zijn, onder voorwaarde dat de
hevigheid van den aanval en de snelheid steeds zouden worden
vermeerderd. Wellicht zou het noodig zijn den 3en dag een oogen-
blik halt te houden bij het bereiken van de Serre (30 K. M. voor
de uitgangsliniën van den aanval), maar hij verwachtte, dat de
troepen door het succes zelf zouden worden meegesleept.
Painlevé, die tijdens het ministerschap van Lyautey de uiteen
zettingen van Pétain had vernomen, was niet overtuigd, maar gaf
momenteel toe. Evenwel kreeg hij kennis van een brief, door een
kolonel van den gen. staf, volgens zijn zeggen namens een belang
rijke groep, aan de Freycinet overhandigd, waarin hij de verwach
ting uitsprak van de vernietiging der aanvalsgolven. Dit gaf Pain
levé aanleiding het oordeel van verschillende generaals in te
winnen.
3 April had op verzoek van Painlevé een conferentie plaats op
zijn ministerie, waaraan deelnamen Ribot, Albert Thomas, Magi-
not (omdat Nivelle zijn vertrouwen bezat en omdat bij het offen
sief op groote schaal negertroepen zouden worden gebruikt) en
Nivelle. Painlevé stelde hem in kennis met de door Pétain tegen
zijn plan geopperde bezwaren, zoomede met die, welke Micheler
en Franchet d'Espérey, die ook door Painlevé waren gehoord
geworden, te berde hadden gebracht. Niets kon evenwel Nivelle
in zijn optimisme schokken. Hij verklaarde, dat de Duitsche stel
lingen in zeer korten tijd en met zeer weinig verliezen zouden
worden doorbroken.
Dienzelfden dag echter hadden de voorzitters van den Senaat en
van de Kamer een bezoek gebracht aan de G. A. R. en hadden
van hunne natuurlijk onverantwoordelijke besprekingen met
verschillende hooge bevelhebbers een zoo pessimistischen indruk
medegenomen, dat zij bij terugkeer onmiddellijk den President der
Republiek en Ribot daarmede in kennis stelden.
5 April verscheen de kolonel Messimy bij Ribot met een brief,
welke, naar hij zeide, vrijwel onder dictaat van Micheler was
geschreven en het oordeel van de meest geachte chefs van het
leger zou weergeven. Deze brief was eveneens zeer pessimistisch
en verwachtte zeer zware verliezen voor de Franschen.
Thans besloten de President der Republiek en de ministers om,
voordat de slag zou aanvangen, welke wellicht over het lot van
Frankrijk zou beslissen, eerst de meening van de hooge bevelheb
bers over de voorgenomen operatie te hooren.
6 April werd nu te Compiègne een conferentie belegd, waar
bij tegenwoordig de President der Republiek, Ribot, Painlevé, en
de generaals Nivelle, Micheler, Franchet d'Espérey, Pétain en de
Castelnau. Nivelle stond in zijn optimisme alleen. Algemeen ver-
364
