Het is opmerkelijk hoe weinig belangstelling deze ongelukken
hebben en toch verloren de slachtoffers daar diep in het binnen
land van Borneo hun leven tijdens het verrichten van hun bepaald
opgedragen werk.
Gedurende de jaren dat wij de Noord-Oost Borneorivieren be
varen, heef: dat aan verscheidene militairen het leven gekost en
de vraag mag wel eens gesteld worden of uit die ongevallen vol
doende leering is getrokken.
Mijns inziens moet die vraag ontkennend worden beantwoord.
Er zijn wel enkele maatregelen bevolen en ook genomen, doch
lang niet afdoende, omdat men de hoofdoorzaken van die onge
lukken niet grondig onder de oogen heeft gezien.
In 1919 is het mij gelukt, naar aanleiding van het verdrinken
van een van mijn beste soldaten eenige belangstelling te wekken
voor de zaak, waarom het hier gaat.
Aan de militairen van de transporten werden toen zwemgordels
verstrekt. Het waren onpractische dingen, dat erken ik, doch men
had het gevoel, dat er tenminste iets voor de veiligheid werd ge
daan.
Deze veiligheidsmiddelen werden evenwel op een gegeven
oogenblik niet meer noodig geacht. Nu kunnen zulke veiligheids
middelen alleen de ongelukken niet voorkomen, maar wel minder
ernstig maken in de gevolgen.
Het is noodig, dat men de oorzaken der ongelukken kent en
evenzoo de middelen ter bestrijding. De te volgen gedragslijn dient
in een handleiding te worden vastgelegd.
Heeft men eenmaal zoo'n leiddraad, dan moet daaraan streng de
hand worden gehouden en bij ieder ongeluk, waarbij menschen-
levens verloren gaan, nauwkeurig worden nagegaan tegen welk
voorschrift is gezondigd en zoo dat niet heeft plaats gehad, worden
overwogen of de leiddraad naar aanleiding van dat ongeval aan
vulling behoett.
Dat zulk een handleiding dringend noodig is, zal een ieder be
amen, die zich nog herinnert, hoe hij voor de eerste maal op zijn
eentje met een troep Dajaks naar de binnenlanden van Borneo
werd gezonden; hij, die gelegenheid heeft gehad land en volk
beter te leeren kennen, ziet er de noodzakelijkheid nog meer van
in. Eerst na geruimen tijd toch komt men er achter, hoe de zoo
„behulpzame" Dajaks iemand er tusschen kunnen nemen.
In 1919 vermeldde ik in een verslag een en ander over de oor
zaken der rivierongelukken. Dit stuk zal wel in een archief be
rusten, waar het weinig personen van nut kan zijn. Met dit arti
keltje hoop ik een ruimeren lezerskring te bereiken.
HOE DE ONGELUKKEN GEBEUREN.
Aannemende dat de prauwen goed, met voldoende en deskundige
497
