gelijkheden van het gebruik van giftige gassen tegen groote ste
den en vitale centra van de oorlogvoerenden. Het is moeilijk, over
dit punt tot in bijzonderheden te spreken, omdat, gelukkig, er
tot nu toe geen enkel voorbeeld is geweest van zulk een aanval.
Maar men moet toegeven, dat, uit een technisch oogpunt, het niet
onmogelijk is, dat groote steden uit de lucht zouden worden aan
gevallen met vergiftige gassen, dan wel met behulp van vuur
wapens met de grooter en grooter wordende drachten, zooals deze
behooren tot de bewapeningen van legers en vloten. Er is inte
gendeel alle reden om aan te nemen, dat in een toekomstigen
oorlog van net luchtwapen een ruimer gebruik zal worden gemaakt
dan in den afgeloopen krijg het geval was, zoowel wat het aantal
vliegtuigen uetreft als hun transportvermogen. Hoe zulk een han
deling ook te veroordeelen zou zijn, technische bezwaren bestaan
er niet tegen het werpen van bommen van groote afmeting, ge
vuld met giftige gassen, op centra, welke onontbeerlijk zijn voor
het politieke of economische leven van het vijandelijke land. Het
gebruikte gas zou niet bepaald tijdelijk in zijn uitwerking behoe
ven te zijn, omdat het doel zou bestaan in het hinderen of ver
nietigen van het middelpunt van bedrijvigheid, waarop de aanval
zou zijn gericht. Het mosterdgas b. v., in groote hoeveelheid over de
stad uitgestort, zou waarschijnlijk langen tijd laag bij den grond
blijven en langzamerhand de huizen binnendringen. Het is te hopen,
dat men een doeltreffend middel zal vinden om de burgerbevol
king tegen zulke gevaren te beschermen, maar toegegeven moet
worden,- dat het een moeilijk probleem is. De verschaffing van mas
kers aan een geheele bevolking schijnt bijna onuitvoerbaar en het
moet nog oewezen worden, dat collectieve methoden van bescher
ming doeltreffend zijn. Bij ontstentenis van deze middelen en zonder
aanwijzingen omtrent de plaats waar de aanval kan worden ver
wacht, is volledige bescherming ten eenenmale onmogelijk. Bo
vendien blijven, zelfs in het open veld, de zware giftige gassen
gedurende langen tijd zeer dicht bij den grond. Het zou zeer
moeilijk zijn te zeggen, hoe lang zij in een stad zouden blijven
hangen en aldus een gevaar vormen.
Men zou nu zonder twijfel kunnen betoogen, dat zulk een ontwik
keling van den oorlog al te afschuwelijk zou zijn en dat het
geweten der menschheid tegen zulke practijken in opstand zou
komen. Dat is mogelijk, maar gezien het feit, dat in moderne oor
logen zooals de laatste de geheele bevolking van een land nagenoeg
betrokken is, is het te vreezen dat minder scrupuleuze oorlogvoe
renden geen onderscheid maken tusschen het gebruik van giftige
gassen tegen troepen op het slagveld en het gebruik van deze
gassen tegen de centra, welke aan deze troepen de middelen
verschaffen om. te strijden.
Ten slotte, eenerzijd- constateerend, dat in den oorlog steeds
talrijker en uiteenloopender toepassingen van de wetenschap wor-
525
