den gezorgd. Elke batterij, commando- en waarnemingspost wordt
onopvallend voor de nabijverdediging ingericht.
In cle voorste deelen van de stelling worden kleine, scherfvrije
schuilplaatsen van zeer eenvoudigen vorm gemaakt (dikwijls een
voudige ingravingen in het talud van den loopgraaf, waarin één
man zitten kan). Men zal hier de benoodigde dekking v. n. 1.
trachten te verkrijgen door een groot aantal verspreide schuil
plaatsen van kleine afmetingen (hoogstens voor 5 a 6 man). Ook
meer achterwaarts streve men er naar, de schuilplaatsen klein
te houden. Voor de stoottroepen en de reserves plaatst men meer
dere schuilplaatsen naast elkaar op een minimum afstand van 8 M.
Het groote voordeel van communicatie (in den vorm van kruip-
gangen en verbindingsloopgraven) wordt wel door het voorschrift
erkend, doch hierbij wordt aangeteekend, dat meestal de tijd zal
ontbreken om ze op grooten schaal aan te leggen.
,,Ein Tarnen von Verbindungsgraben ist nicht möglich, auch
fehlen meist die zum Verbinden aller Einzeianiagen und instand-
halten dieser Graben nötigen Arbeitskrafte. Man wird sich daher
oft beschranken müssen, kurze Verbindungsgraben nur dort an-
zulegen, wo natürMche Deckungen fehlen, wo Masken nicht auf-
gestellt werden können und der Feind das Gelande besonders
klar einsehen kann. Ihr Verlauf darf den Luftaufklarern und Artil-
leriebeobachtern kein klares Bild der Truppenverteilung geben,
musz also unregelmaszig sein, darf Umwege nicht scheuen".
Bij de volgorde der werkzaamheden moet in het oog worden
gehouden, dat uitwerking boven dekking gaat. In
het algemeen is die volgorde:
1. Inrichten van het terrein ter verhooging van de vuuruitwer-
king.
2. Maskeering van de aan te leggen werken.
3. Maken van mitrailleur- en schuttersnesten.
4. Aanleg van hindernissen.
5. Maken van onderkomens en schuilplaatsen,
6. Inrichten van schijnstellingen.
7. Wegen aanleg.
Voor de artillerie en de mijnenwerpers is de volgorde:
1. Maken van waarnemings- en commandoposten.
2. Maken van onderkomens voor de bediening en munitie.
3. Maken van geschutsstanden.
Enkele beschouwingen.
De wijze waarop het Fransche voorschrift zich in het algemeen
een verdedigende stelling denkt ingericht, kan voor onze ver-
Het maken van onderkomens voor de automatische wapens acht ik
echter urgenter dan den aanleg van hindernissen (zie ook de critiek van
de Man op het artikel van Brest van Kempen en Wilson in de M. S. 1924).
681
