2. DE PSYCHOLOGIE VAN DEN VELDHEER.
door D.
Het belangrijke opstel van Dr. L. Balner, „Karakterschetsen van
'den Indischen soldaat, enz." in den vongen jaargang van het
1 M T bracht mij er toe te trachten wat meer over psychologie
in het algemeen te lezen om daardoor wellicht wat te vinden
over de psychologie van den officier.
Wie zoekt, die vindt. Het geluk was mij al bijzonder gunstiö,
want ik vond een proefschrift ter verkrijging van den graad van
doctor in de Nederlandsche letteren aan de rijksuniversiteit te
Groningen, getiteld; Bijdrage tot de psychologie van den veldheer
door Dirk van Hoorn (1910), (163 blz). 1)
De inhoud van dit proefschrift lijkt mij voor ons officie
ren van zooveel belang, dat ik meen goed te doen daarvan een
overzicht ter plaatsing in het I. M. T. aan te bieden
Uit de twaalf aan het opstel toegevoegde stellingen blijkt dat
de schrijver een historicus is. Hij zegt dan ook in zijn inleiding,
dat de studie der karakters van vrienden en vijanden met alleen
voor een opperbevelhebber van nut kan zijn, doch ook ons diensten
kan bewijzen om het vroeger gebeurde beter te begrijpen; „de
invasie in Frankrijk in 1814 werd bevorderd door de onstuimige
activiteit van Blücher, het verraad van Ney kan verklaard worden
cloor de groote impulsiviteit van den maarschalk, het terugtiek-
ken van het leger der Staten na den slag bij Nieuwpoort moet toe
geschreven worden aan de voorzichtigheid van Prins Maurits.
„Zoo zijn er honderden gevallen te noemen, waarbij eene psy
chologische verklaring gegeven kan worden. Ieder historicus
trachtte door zijn kennis van het menschelijk karakter de drijt-
veeren te vinden, die tot handelen bewogen. Ik zal de laatste zijn
om te ontkennen, dat vele historici de daden van menigeen met
diep inzicht psychologisch hebben verklaard, maar naast het his—
torisch-psychologisch onderzoek naar handelingen van den en
kelen veldheer staat het onderzoek van het veldheerberoep, een
onderzoek naar de psychische eigenschappen, die causaal met
het zijn van veldheer samenhangen".
De schrijver ziet in, dat, hoewel zijn studie werd opgezet met
het doel om daarmede de geschiedenis beter te kunnen verklaren,
'i Tot mijn verwondering is dit werk niet te vinden in de Bibliotheek
van het D. v. O- te 's Gravenhage, die toch overigens zeer goed
voorzien is.
