prikkelbaar
niet geldzucht
heerschzucht
gelukkig getrouwd
familiegevoel
goed voor dienstboden
vriendschap
vaderlandsliefde
ernstig
eerlijk
betrouwbaar
niet royaal in uitgaven
niet beschroomd
niet vormelijk
niet gesloten
intellectueele spelen
boekenstudie
goed opmerker
goed geheugen
goed oordeel
ruime blik
toegankelijk voor nieuwe in
zichten
methodisch
punctueel
practisch
menschenkennis
niet aangenaam prater
niet welsprekend
niet hartelijk lachen.
Vele dezer bij den veldheer meest voorkomende eigenschappen
en bijzonderheden mochten wij a priori verwachten, maar terwijl
wij tot nu toe vermoedden, dat hij bijv. sterk in de wiskunde was,
blijkt dat, na een statistisch onderzoek als het onze, zeer duidelijk."
Nu de vraag: „Bestaat er een scherp afgescheiden groep indi
viduen, die gepraedisponeerd is tot het optreden als veldheer?
Met andere woorden: Kent de classificatie der karakters eene groep
menschen, die volkomen beantwoordt aan het beeld van den veld
heer, zooals wij dat in het vorige hoofdstuk schetsten?"
Na uitvoerig de karakters der 40 veldheeren te hebben beschre
ven, vervolgt de schrijver:
„Ik vind dus in het geheel:
28 gepassioneerden, nX Anhalt-Dessau, Bülow, Caesar, Catinat,
Clive, Davout, Fabvier, Frederik de Groote, Gneisenau, Gustaaf
Adolf, Hannibal, Hoche, Karei XII, Keith, Lee, Marlborough,
Maurits, Moltke, Napier, Napoleon, Eugenius van Savoye, Seydlitz,
Turenne, Wallenstein, Washington, Willem III, Winterfeldt, Wolfe.
8 cholerici: Blücher, Cromwell, Gordon, Lannes, Ney, Schwerin,
Suworof, Zieten.
2 phlegmatici: Berthier, Wellington.
2 sanguinici: Murat, Peter I.
Zooals te verwachten was, zijn alleen de actieve typen vertegen
woordigd; een veldheer zonder activiteit komt niet voor. Even
eens was te verwachten, dat de gepassioneerden en cholerici het
meest zouden voorkomen. Buitengewoon groot is het getal der
gepassioneerden, 70%; niet alleen is dit getal veel grooter dan
dat der andere groepen tezamen, maar het overtreft verre het
aantal gepassioneerden, dat men bij eene groep willekeurige per
sonen aantreft. Zoo vond Heymans bij eene groep van 110 per-
Zie voor de beteekenis van de gebezigde vaktermen het artikel van
Dr. L. Balner, l.M.T. 1925, bladz. 83 e. v.
80
