sonen, die op allerlei gebied uitmuntten 19% gepassioneerden en
troffen Heymans en Wiersma bij de 2523 personen van hunne
enquête 23,2% gepassioneerden".
De cijfers voor de andere groepen zijn de volgende:
Veldheeren Heymans Heymans en Wiersma
Cholerici 20 14,5 10,1
Phlegmatici 5 19,9 17,3
Sanguinici 5 9 3,7
„Nog een paar opmerkingen naar aanleiding van deze indeeling
der veldheeren naar temperamenten. In de eerste plaats behooren
bijna alle veldheeren, die bekend zijn als de grootsten, tot de
gepassioneerden, terwijl tot de andere groepen bijna alleen mannen
van den tweeden rang moeten gerekend worden. Slechts Wel
lington, dien men stellig een strateeg van den eersten rang zal
noemen, valt onder de phlegmatici. Men mag uit het aanwezig zijn
van zooveel veldheeren van den eersten rang bij de groep der
gepassioneerden de conclusie trekken, dat mannen van deze groep
meer kans hebben dan die van andere groepen om een groot veld
heer te worden.
Behalve echter de allergrootste vindt men onder de gepassio
neerden ook tal van veldheeren van minderen rang. Toch zijn zij
ongetwijfeld mannen, die geheel voor zichzelf optreden en zelf
standig kunnen werken. Vechtgeneraals, wier grootste kracht be
staat in hun moed, welke gebruikt wordt door een persoon, die
boven hen staat, vindt men vooral onder de cholerici ik denk
aan Lannes, Ney, Zieten en ook wel aan Blücher terwijl de
sanguinicus Murat daarnaast genoemd kan worden.
De chefs van den generalen staf treft men aan bij de gepassio
neerden en bij de phlegmatici, dus allen met sterke secundaire
functie, zooals wel te verwachten was. Immers in geen betrekking
is zoozeer noodig zucht tot orde, systematische zin en punctuali
teit, eigenschappen, die juist door sterke secundaire functie zeer
bevorderd worden".
In de volgende hoofdstukken worden elk der karaktertypen van
veldheeren n'ader besproken. Daar de groep gepassioneerden het
grootst is moest daarop dieper worden ingegaan. De schrijver
vraagt dan:
„Is er eene verklaring te vinden voor het feit, dat emotionaliteit,
activiteit en secundaire functie te zanten bij een zoo groot aantal
veldheeren voorkomen?
Het komt mij voor, dat de betrekkelijk groote emotionaliteit
ongetwijfeld in dezen zin eene rol speelt, dat vele emotioneelen
bij voorkeur het wapenhandwerk kiezen: de glimmende uniform,
de verhalen van roemrijke daden, de lectuur van heldenbiogra-
phieën hebben ten allen tijde invloed gehad op de beroepskeuze;
81