Bij de koper- en blikslagerij is nog een speciale vertininstal-
latie aangebracht, waar o. m. al de voor het leger benoodigde
kookketels, ook die voor de keuken- en filterwagens, worden
vertind.
In de instrumentmakerij, welke zich in het andere gebouw
bevindt, worden bijna alle instrumenten van het leger gerepareerd
en ook gedeeltelijk aangemaakt. Daar men in lndië zeer weinig
particuliere werkplaatsen vindt, waar dergelijk werk behoorlijk kan
worden verricht, moest deze werkplaats vooral gedurende de oor
logsjaren zeer uitgebreid worden. Men ziet er de grootste verschei
denheid van voorwerpen in herstellingvan opzetten (voor de
kanonnen) en batterij-kompassen, die hier geheel kunnen worden
aangemaakt, tot telefoon-toestellen, prisma-kijkers, afstandmeters
(de zoogenaamde invert- en coincidenz telemeters) en tertshor
loges toe. Alle mogelijke verdeelingen kunnen er met de ver-
deelmachine's op de instrumenten worden aangebracht.
In de aan deze werkplaats grenzende plaat- en bankwerkerij
worden alle mogelijke ketels voor keuken- en filterwagens, verder
hamen, en zeer veel andere voorwerpen voor het leger aange
maakt en affuiten en voertuigen voor de artillerie hersteld,
waarvoor thans een afzonderlijke geschutherstelplaats is ingericht.
Voor dit laatste werk worden veelal Europeesche militaire
werklieden gebruik, omdat het werk voor de Inlandsche werklie
den te zwaar is.
In de bankwerkerij is een installatie voor autogeen en een voor
electrisch lasschen met gelijkstroomapparaatverder apparaten
om de schakels van kettingen electrisch te lasschen en boor- en
klinkwerk door puntlasschen te vervangen.
De draaierij beschikt over zeer oude draaibanken doch ook
over nieuwe geheel moderne machines. Men treft er nog Engel-
sche Withworth draaibanken aan, welke van 1860 dateeren. Be
halve de noodige draai- en schaafbanken bevinden zich in deze
werkplaats ook nog twee zoogenaamde ketelpersen, welke ver
vaardigd zijn van oude bronzen mortieren. Met dezQ persen
worden aluminium eetketels en doppen voor metaalverkapsels
voor het leger geperst.
Alle machines worden electrisch gedreven. Eerst bij de over
brenging naar Bandoeng is de Artillerie Constructie Winkel
geëlectrificeerd kunnen worden, daar de oude werkplaatsen te
Soerabaia geheel waren ingericht op aandrijving door stoom
machines of ruwoliemotoren.
De nieuwe werkplaatsen beschikken over een geheel moderne
electrische installatie. De stroom wordt geleverd door het Gewes
telijk Electriciteits Bedrijf voor Bandoeng en Omstreken (korter
G. E B. E. O.) welk bedrijf de stroom weder ontvangt van de
krachtcentrale's van den Dienst voor Waterkracht en Electriciteit,
welke op de hoogvlakte van Bandoeng zijn gelegen.
146
