Moet de staatkunde dan den oorlog werkeloos aanzien Inte
gendeel, zij heeft er met alle middelen naar te streven om, zoo
veel als in haar vermogen ligt, de kansen van het eigen land
te verhoogen. Zulks is te verkrijgen door het zich verschaffen
van bondgenooten, door den tegenstander van diens bondge-
nooten te scheiden, dan wel door het verwekken van binnen-
landsche onlusten bij den vijand, waartoe vooral een oordeel
kundige exploitatie van de pers blijkens de jongste oorlogserva
ring niet weinig kan bijdragen Maar de staatkunde wake ervoor
om, ondeskundig als zij is voorwat strategisch inzicht betreft,
door in te grijpen in de voornemens en handelingen van den
veldheer diens plannen moedwillig te doorkruisen.
Fit.
BRONNEN.
1. L. F. Th. Vogel en J. M. J. H. Lambooy Strategie en
Krijgsgeschiedenis.
2. F. G o ry 1'Initiative des militaires.
3. R. G. Cherry The initiative in war. Journal of the
royal united service institution 1921.
4. Luderidorff Meine Kriegserinnerungen.
5. F. Treffers De Dardanellen en Gallipoli.
6. A. v o n Kluck Der Marsch auf Paris und die Mar-
neschlacht 1914.
7. RenéPuaux Foch.
8. Von Lettow-Vor'oeck Meine Erinnerungen aus
Ost-Afrika.
173
