In het meest noordelijke gebouw: de zadelmakerij, de hout
werkplaatsen (timmermanswinkel) en machinale houtbewerking en
de ververij. Tevens treft men in dit gebouw de modelzaal met
keunngsafdeeling en afpakkamer aan.
In de zadelmakerij zijn slechts weinig machine's aanwezig. Het
meeste werk is hier handenarbeid.
De machinale houtbewerking is weder zoo modern mogelijk
ingericht. Voor het drijfwerk van de verschillende zaag-, schaaf-
en copieermachines is een kelder aangebracht, terwijl het stof'
zaagsel en zelfs de houtspaanders door een krachtigen ventilator
worden weggezogen en naar buiten geblazen, waar dit afval we
der wordt verzameld. Vervolgens wordt het in een gasgenerator
tot gas verbrand, welk gas weder voor verschillende verwarmings
doeleinden in de fabriek kan worden benut.
In de nabijheid van de houtwerkplaatsen is in een loods de
houtbuigerij en drogerij ondergebracht.
In de groote houtloodsen, welke achter de houtwerkplaatsen
staan, is voldoende opslagruimte voor een 1000 M3 bezaagd hout.
In die loodsen zijn tevens twee raamzagen en een blokmachi-
ne geplaatst om de balken en dolken tot platen en planken te
verzagen. Behalve het welbekende djatihout worden nog verschil
lende andere minder bekende houtsoorten, sonokling, walikoekoen
lassi, soeren en waroehout gebruikt.
In de beide andere fabrieksgebouwen, elk ruim 3600 M.2
oppervlak beslaande, zijn de werkplaatsen voor de metaalbewer
king ondergebracht.
In het eene meest zuidelijke gebouw de ijzer- en kopergieterij,
de smederij en de koper-en blikslagerij, in het andere de draaierij,'
plaat- en bankwerkerij en de instrumentmakerij.
Vooral de beide eerstgenoemde werkplaatsen zijn aanmerkelijk
beter en moderner ingericht dan de oude werkplaatsen te Soera
baia. In de gieterij wordt over de noodige koepelovens voor het
smelten van ijzer, met een smeltcapaciteit van 3000 K. G. per
uur, beschikt, benevens koperovens.
Een electrisch gedreven loopkraan met een hefvermogen van 6
ton loopt door de geheele werkplaats om kroezen met gesmolten
metaal en de zoogenaamde gietkasten gemakkelijk te kunnen
verplaatsen. Om het gietijzer en de benoodigde brandstoffen voor
de koepelovens op het voor het Iaden daarvan aangebrachte
platform te brengen, is een electrische lift aanwezig.
De smederij ingericht voor 65 vuren heeft een electrisch
gedreven rookafzuiginrichting en beschikt over de noodige zware
hamers en een smeedpers van 400 ton, welke uit Soerabaia werd
overgebracht. Deze pers heeft ook een historisch verleden. Zij
is afkomstig uit de oude buskruitmolen te Ngawi en werd toen
deze molen werd opgeheven bij den A. C. W. te Soerabaia om
gebouwd om als smeedpers te kunnen worden gebruikt.
145
