geheel overeenkomen met de te Tjimahi aanwezige en aldaar op te
leggen standmodellen. Deze maatpatronen worden aan de kleer
makerijen in de gevangenissen verstrekt, zoodat alle militaire klee
ding- en uitrustingstukken overal volgens hetzelfde patroon en
hetzelfde model worden vervaardigd. De dwangarbeiders werken
in deze kleermakerijen onder leiding van Europeesch geschoold
personeel, zoo goed als allen oud-militaire kleermakers.
in 's Landsgevangenis te Tjipinang worden tevens bamboehoe-
den en grijsgroene kwartiermutsen vervaardigd, terwijl ook een aan
vang is gemaakt met het maken van kepi's. De bamboehoeden komen
in onafgewerkten toestand en ongekleurd uit het Tangerangsche,
waar deze artikelen in huisnijverheid worden vervaardigd. Te
Tjipinang heeft de afwerking en het kleuren plaats overeenkomstig
de wenschen van de Intendance. Alle bamboehoeden voor het
Leger, ruim 35000 per jaar, worden in deze gevangenis vervaar
digd.
Met het vervaardigen van grijsgroene kwartiermutsen is sedert
het vorige jaar begonnen en mag worden verwacht dat zoodra
hierin door de gestraften-werklieden de noodige vaardigheid zal
zijn verkregen, dit artikel in de toekomst uitsluitend in de ge
vangenis zal worden aangemaakt. De aanmaak van kepi's heeft
zich nog slechts bepaald tot eene kleine bestelling en zullen de
resultaten hiervan moeten worden afgewacht
Voor het vervaardigen van meubilair voor militaire kantoren,
kazernes, enz. zijn in verschillende gevangenissen meubelmakerijen
opgericht en voor vaat- en kuipwerk, kuiperijen. Zoo beschikken
de groote gevangenissen te Tjipinang (Mr. Cornelis) en Soerabaja
over uitgebreide machinaal gedreven timmerwinkels en kuiperijen,
terwijl te Malang, Madioen en Padang eveneens belangrijke tim
mermanswerkplaatsen aanwezig zijn. De 2 eerstgenoemde gevan
genissen hebben bovendien groote smederijen, terwijl te Tjipinang
verder nog eene belangrijke blikslagerij is gevestigd. Vele artikelen
als hout-, vaat- en kuipwerk, ijzer-, blik- en koperwerk, benoodigd
voor militaire kantoren, kazernes, bivaks, hospitalen, enz. worden
in deze werkplaatsen vervaardigd volgens standmodellen.
Aangezien veelal nog echt ouderwetsch meubilair wordt gebruikt,
zooals dit is afgebeeld in de „Instructie-inventaris van Kogen-
schott", eene oude platenatlas met beschrijving en toelichting
uitgegeven door het Departement van Oorlog ongeveer in 1889,
en dit meubilair ofschoon buitengewoon solide, niet meer overeen
komt met de eischen die men tegenwoordig aan een goed
meubelstuk mag stellen wat betreft constructie, sierlijkheid van
lijn, enz., is thans bij het Gevangeniswezen in overleg met de
Intendance een nieuwe prijscourant met afbeeldingen in bewerking,
waarin teekeningen en foto's van meer modern meubilair zijn
opgenomen overeenkomstig de thans daaraan te stellen eischen.
Ook artikelen van ijzer-, koper- en blikwerk zullen hierin, toege
licht door duidelijke afbeeldingen, worden opgenomen. Deze
213
