van klewangaanvallen af te leeren, n.l. een troep van goed gehalte
opzettelijk in een gesignaleerde hinderlaag te laten loopen,
met het doel zoodoende den aanval uit te lokken en bloedig af
te slaan met zooveel mogelijk verlies aan 's vijands zijde.
Het risico hierbij is echter groot, maar het succes kan daar
mede evenredig zijn en dan een solide uitwerking hebben.
Zoo werd in 1910 het van Blang-Kédjèrèn terugkeerende
transport bij Pendeng uit een hinderlaag, waarvan plaats en plan
tevoren bekend waren geraakt, aangevallen.
De commandant, een jong officier zonder speciale Atjehervaring,
had echter zijne maatregelen zoodanig genomen, dat de aanvallers
allen neergeschoten werden, terwijl aan onze zijde slechts een
licht gewonde was. De troep had goed opgesloten geloopen, de
karabijnen vaardig onder den linkerarm, links en rechts front
gemaakt, toen de aanval gebeurde en vuur afgegeven. Het was
een mooi succes.
Over het algemeen is echter een klewangaanval, die op ver
rassende wijze geschiedt uit een hinderlaag, waar de patrouille is
in geloopen, voor troepen van gemiddeld gehalte steeds precair.
Gedurende den aanval kan de commandant niet veel meer doen
dan zich verdedigen. Het komt dan voornamelijk aan op het ge
halte en de bedrevenheid van den troep.
De tactische voordeelen zijn aan de zijde van den aanvaller
het initiatief, waardoor hij de keuze van het gevechtsterrein heeft,
het moment der verrassing bij het bespringen van den troep op
korten afstand, waardoor de meerderheid van onze bewapening
met repeteerkarabijnen meestal geneutraliseerd wordt, het door
geloofsfanatisme hoog opgezweepte moreel der voor den aanval
uitgezochte vrijwilligers, en meestal ook hun grooter aantal tre
den dan op den voorgrond en kunnen den doorslag geven.
Het behoeft dus geen verwondering te baren, dat troepen van
gemiddelde gevechtswaarde, zooals als regel onze garnizoens-
infanterie is, in een strijd van man tegen man met het blanke
wapen het wel eens hebben afgelegd.
Één voordeel echter was steeds aan onze zijde, n. 1. de disci
pline, die het mogelijk maakte, dat onze troep ook bij de zwaar
ste verliezen en onder de meest tragische omstandigheden altijd
het veld behield.
Resumeerende zou ik willen vaststellen, dat het, zelfs bij troe
pen van goed gehalte, de beste methode is en blijft, een hin
derlaag weliswaar niet te ontwijken, maar er ook nooit in te
loopen. De patrouille-commandant behoort steeds het initiatief aan
zich te houden, en dat is meestal mogelijk wanneer hij handelt
volgens de hiervoren vermelde beginselen.
Klewangaanvallen op rustende troepen kunnen slechts met suc
ces voor de aanvallers uitgevoerd worden, wanneer de bivaks
door hen te voren verkend zijn of indien zij van de plaatselijke
omstandigheden volkomen op de hoogte zijn.
205
