bronnen, is het land voor de toekomst. Wie China beheerscht
zal de wereld in de toekomst beheerschen.
Onmiddellijk na den oorlog concentreerden de drie groote Geal
lieerde Zeemogendheden hun aandacht op hun economische en
politieke belangen in den Pacific en de vroegere Geallieerden
kwamen in Oost-Azië tegenover elkander te staan.
Elders werd er reeds op gewezen, dat het voortschrijden van
de Amerikaansche expansie in den Pacific op hechte grondslagen
berust en dat die expansiepolitiek een vaste lijn volgt. Zij vindt
haar oorsprong in een weinig bekend geschrift van den Ameri-
kaanschen marinestrateeg Mahan, een werk, dat het „Leitmotiv"
is geweest van de Amerikaansche politiek der laatste dertig jaren 2).
Door de snelle ontwikkeling van Japan, dat al spoedig in staat
was niet alleen de moderne oorlogswapenen te hanteeren, maar
deze ook zelf wist te vervaardigen, dreigde dit land eens de
hegemonie in het Oosten te zullen verwerven. De Amerikaansche
openbare meening begon zich ongerust te maken en Mahan
vertolkte die onrust met de woorden: „We stand at the opening
„of a period, when the question is to be settled decisively, though
„the issue may be long delayed, whether Eastern or Western
„civilisation is to dominate throughout the earth and to control
„its future."
Toch meende Mahan, dat het er op den duur voor het voort
schrijden der beschaving weinig op aan kwam, welke van de
beide rassen de leiding zou nemen. Wel achtte hij het in het
belang van de ontwikkeling der menschheid, dat de Europeesche
beschaving zoo lang stand bleef houden, tot dat het Aziatische
ras die beschaving van het blanke zou hebben overgenomen, als
dit eens ten onder mocht gaan. Hij wees erop hoe de Romeinen er in
slaagden om de opdringende Barbaren door vooruitgeschoven
bolwerken in den vorm van koloniën tegen te houden. En deze
werden daardoor zoo lang aan de grenzen opgehouden, dat, toen
eindelijk het Romeinsche keizerrijk zijn levenskracht had verloren en
door die Barbaren werd overweldigd, deze laatsten feitelijk reeds
het beste dêel van de zedeleer, wetten en godsdienst van de
Romeinen hadden overgenomen. Ook Amerika moest volgens
Mahan die oude beproefde politiek der Romeinen tegen het verre
Oosten toepassen en zich tijdig meester maken van vooruit
geschoven bolwerken in den Pacific.
Mahans ideeën vonden in Amerika ingang en sedert begin 1897
begint een krachtige expansie zich in den Pacific te openbaren.
287
Dr. W. Feuilletau de JBruyn. De beteekenis van het volkenbondsverdrag,
het Washingtontractaat en het Protocol van Oenève voor den politieken toe
stand in den Pacific. Ind. Oids 1925 p. 961.
2) A. T- Mahan. The twentieth Century outlook. Harpers New Monthly
Magazinè. Sept. 1897.
