gezegd „La dictature du prolétariat se heurte a une résistance
„plus ou nioins ouverte entre la tendance organisatrice du prolétariat
„et la tendance anarchico-commerciale de la classe paysanne
In China bestaat echter een boerenstand die reeds eeuwenlang
die grond bezit. De praktijk heeft geleerd, dat de Russische boer
zich niet uit zijn eenmaal verworven bezitsrecht laat dringen en
dat de soviet in dien kleinkapitalist een geduchten tegenstander
heeft ontmoet. Dat het vreemde bolshevisme in den chineeschen
landbouwer een geweldige antagonist zal vinden, is een aan
zekerheid grenzende waarschijnlijkheid. Daarom is het niet te
verwachten dat het bolshevisme op den duur in China
vasten voet zal krijgen, tenzij dit land zich tegen een imperia
listische politiek der Qroote Zeemogendheden tracht te bescher
men, door steun te zoeken bij Soviet Rusland. Toch zal zelfs een
modern industrieel ontwikkeld China op den duur minder ge
vaarlijk zijn voor den vrede in den Pacific dan Japan. Want China
met zijn onmetelijke hulpbronnen zal in de toekomst ondanks de
toename van zijn bevolking „selfsupporting" blijven en dat is
voor Japan thans reeds niet het geval.
De Amerikanen schijnen dan ook te voelen, dat iedere impe
rialistische politiek tegen China op een échec moet uitloopen.
Dat is de sleutel op de vrijzinnige politiek die Amerika thans
ten aanzien van China voert. Bij de doorvoering van die liberale
politiek heeft het weinig te verliezen, omdat het geen territoriale
concessies heeft en niet zulke groote bedragen aan leeningen in
China heeft uitstaan als Japan en Engeland.
Dat waren wellicht de redenen waarom Amerika een zeer
liberale houding tegen China op de douane-conferentie aannam
en zelfs dreigde zich aan die conferentie te zullen onttrekken en
zelfstandig handelsovereenkomsten met China te zullen sluiten,
als de andere mogendheden niet uiterst humaan zouden optreden.
Niet alleen bracht het daardoor een leeiijke klap toe aan het
prestige van de Sovjetrepubliek, die China tegen de imperialis
tische Zeemogendheden ophitst, maar tevens zijn de hooge doua
netarieven een groote handicap voor de Japansche industrie.
Tegenover Japan neemt Amerika klaarblijkelijk een heel ander
standpunt in. In tegenstelling met China voert het ten opzichte
van Japan een politiek, die weliswaar in wezen defensief is,
maar tegenover dit land vaak een agressieven vorm aanneemt.
Japans bevolkingstoename dwingt het land tot expansie. Per
inwoner beschikt Japan Over 6 are bouwgrond, Amerika over 200
are; berekend naar den beschikbaren akkergrond, bedraagt Japans
bevolkingsdichtheid 600 zielen per vierkante kilometer, terwijl
dat cijfer voor België, het dichtst bevolkte land van Europa,
289
Général Niessel. Lénine et Tavènement du Bolshevisme en Russie. Revue
de Paris 1925. p. 543.
