Voorts zullen juridische geschillen door arbitrage, politieke ge
schillen door een vaste bemiddelingscommissie met hooger beroep
op het Haagsche Hof, of door een speciaal scheidsgerecht, dat
recht spreekt volgens het Verdrag tot vreedzame oplossing van
internationale geschillen van 13 October 1907, worden beslecht..
Teneinde aan Duitschlands bezwaren tegen het lidmaatschap
van den Volkenbond tegemoet te komen onderteekenden de
gedelegeerden der vroegere Geallieerden voorts een brief, waarin
verklaard werd, dat artikel 16 van het Volkenbondsverdrag zoodanig
moet worden opgevat, dat ieder bondslid de plicht heeft er op
eerlijke en actieve wijze toe mede te werken het statuut te doen
eerbiedigen en om tegen elke agressieve handeling op te treden
op een wijze, die overeenkomt met zijn militaire positie en waar
bij rekening gehouden wordt met zijn geografische ligging. In
hoofdzaak is dus de redactie van dien brief een wedergave van
artikel 11 van het Protocol van Genève, dat Engeland geweigerd
had te teekenen.
Die brief is een zeer gevaarlijke toelichting op artikel 16 van het
Handvest; feitelijk worden daardoor de militaire sancties illusoir ge
maakt. Want niet alleen Duitschland maar ook alle andere groote
mogendheden en kleine staten zullen zich in de toekomst op dien
brief kunnen beroepen, wanneer zij zich in een conflict afzijdig
zouden willen houden. Maar het meest bedenkelijke van dit alles
is, dat hier een zeer belangrijke beslissing is genomen en een
uitleg over een artikel van het Handvest is gegeven buiten den Vol
kenbondsraad en de Assemblée om, zoodat een antecedent is
geschapen, dat tot allerlei machtsmisbruik aanleiding kan geven.
De Locarnoverdragen hebben er veel toe bijgedragen om de
politieke spanning in Europa te doen verminderen. Hun betee-
kenis ligt in het feit, dat weer voor het eerst bilaterale en
wederkeerige overeenkomsten met Duitschland zijn gesloten,
waardoor een einde is gemaakt aan de omsingelingspolitiek der
vroegere Geallieerden. Dat Duitschland daardoor thans reeds is
toegetreden tot het eenheidsfront, dat de Engelsche staatkunde
bezig is in West Europa tegen Rusland te formeeren, is echter
geenszins het geval. Het zal ten aanzien van de Sovjetrepubliek
voorloopig nog een neutrale houding aannemen. Dat het zich op
den duur aan dat eenheidsfront als Volkenbondslid zal kunnen
onttrekken lijkt echter niet erg waarschijnlijk, vooral als eenmaal
het Rapallo-verdrag is afgeloopen.
Evenmin mag men aannemen, dat Duitschland zijn pogingen
om het verloren gebied te herwinnen voor goed heelt opgege
ven. Het eenige waartoe het zich bij de Locarnoverdragen heeft
verbonden, is zooals Stresemann het uitdrukte in de com
missie van buitenlandsche zaken dat Duitschland af zal zien
„van den aanvalsoorlog en van aanvallend toepassen van ge-
„weld; het Rijnpacte beperkt dan ook geenszins het zelfbe
schikkingsrecht van de volken en alle soorten van vredelievende
34T