Amerika heeft in die liberale politiek vrij van imperialisme
fen aanzien van China de leiding genomen. Als het bij zijn hou
ding blijft volharden, zullen de andere volkeren van Europa en
Japan vanzelve moeten volgen.
Dit is echter toekomstmuziekHet is immers niet uitgesloten,
dat een liberale politiek van Amerika ten aanzien van China
juist een oorlog tegen Japan en Soviet-Rusland ten gevolge kan
hebben. Maar ondanks dat alles kan alleen een
liberale staatkunde op den duur een botsing
tusschen beide beschavingen en bloc voorko
men. Daarom moet Nederland ook inzijnbui-
tenlandsche staatkunde in ethische richting
koersen, mag het voorloopig zijn zelfstandig-
heidspolitiek niet loslaten, omdat wij ons
alleen op die manier afzijdig kunnen hou
den van ieder rassenconflict. Wij moeten er
naar streven door een voldoend krachtige weer
macht de ontwikkeling van Insulinde zoowel
naar binnen als naar buiten te waarborgen.
Daarmede dienen wij het beste ons eigen be
lang en dat van den Indonesiër, want hettijd-
stip, dat wij het zonder die machtsmiddelen
kunnen stellen, is nog lang niet aangebroken.
Ramsay Mac Donald heeft eens in een rede gezegd: „Ik ben
„een overtuigd en onbuigzaam nationalist. Ik eerbiedig de natio
nale toestanden en nationale eigenaardigheden. Nationalisme is
„niet agressief, nationalisme is zelfeerbiediging en zij, die eigen
„aard het meest eerbiedigen, kunnen het best die van anderen
„eerbiedigen."
Alleen als die beginselen de basis worden van de buiten-
landsche politiek der Pacificmogendheden, als zij de leidraad
worden bij de opvoering tot ons beschavingspeil van de volkeren,
die aan de zorgen van de koloniseerende mogendheden zijn
toevertrouwd, zal een botsing tusschen de rassen kunnen worden
voorkomen.
357
