Une vague connaissance de 1' e m p 1 o i tactique
de 1' artillerie est bien loind'être suffisante;
car on ne saura jamais ce qu'on peut réellement attendre de
l'artillerie et lui demander, si on n'en connait pas les rnoyens
d'action, les possibilités et les servitudes.
Het is er mee als in het leven: een liaison is niet duurzaam
zonder wederzijdsche kennis en toegenegenheid. Help Help riep
kap. v.d. Poll. De beste methodes zullen falen, zoolang men elkan
ders techniek niet grondig kent.
Tot voor kort culmineerde de voortgezette wetenschappelijke
opleiding bij de tactische oefeningen op de kaart en werd elke hoofd
man, die het verder wilde brengen, gecenseerd die oefeningen te
kunnen leiden. Het stellen van een tactisch vraagstuk is echter niet
velen gege\en en alleen heele grooten gingen bij de krijgsgeschie
denis te rade. Het feit nu, dat de krijgsgeschiedenis te vaak ge
negeerd werd, gaf aanleiding tot fantastische situaties van twijfel
achtige waarde En toch, welk een materiaal levert de Indische
krijgsgeschiedenis niet ten aanzien van het landingsvraagstuk. Van
hoeveel nut is niet een analytische behandeling en een onderlinge
vergelijking van de achtereenvolgende Bali- en Boni-expedities, van
de oorlogvoering op Atjeh voor en na 1898. En waarom niet na een
voorafgaande behandeling van een expeditie de I.V. getransponeerd
in een troepenmacht van de eigen organisatie, waarmee men op
practisch terrein blijft, de oefening meer doet spreken en de kennis
omtrent het bestaan van een I. V. weer eens opfrischt. Ook is
het nuttig de beginselen te kennen, toegepast bij den oorlog in
Mantsjoerije, bij de expeditie naar Kiautsjau.
De krijgsgeschiedenis levert steeds concrete gevallen, waarbij
evolutiën in de ruimte niet zijn toegelaten, maar tevens treden
bij een analyseerende studie daarvan factoren naar voren, die bij
de gele de oefening op de kaart niet of slechts gebrekkig
spreken, als daar zijn: vuuruitwerking, moreel van den troep, mu
nitieaanvulling, voedingvoorziening e. d. m.
Maarschalk Foch, een erkende autoriteit op het gebied van
tactisch onderricht, spreekt zich op verschillende plaatsen over
het nut van krijgsgeschiedkundige studie als volgt uit: „Bienque
l'histoire de la gue re ne soit nullement en état de remplacer
l'expérience acquise, elle peut pourtant la préparer. En paix,
elle devient le vrai moyen d'apprendre la guerre et de détermi-
ner les principes fixes de l'art de la guerre". „Pour entretenir
en temps de paix le cerveau d'une armee, le tendre constamment
vers la guerre, il n'y a de livre plus fécond en méditations que
celui de l'histoire. Si la guerre, prise au point de vue le plus
élévé, est une lutte de deux volontés plus ou moins puissantes
et éclairées, la justesse de décisions s'inspire toujours des niêmes
379
F. Foch, Des principes de ia guerre, ed. 1921, p. 7.
