5. STRATEGISCH-KRIJGSGESCHIEDKUNDIGE STUDIËN.
V. DeLbondgenootschappelijke oorlog.
Het is de geschiedenis die ons leert, dat de politiek der
staten als norm een baatzuchtige isdat in elk geval een bond
genootschap zelden of nooit gesloten wordt op grond van
altruïstische overwegingendat daarentegen een verbond in de
meeste gevallen wordt aangegaan louter uit eigenbelang.
Er zijn buiten eigenbelang uiteraard ook nog andere drijfveeren.
Gemeenschappelijke belangen, naijver, uitzicht
op een ruime schadeloosstelling voor verleen
de h u 1 p en last but not least dwang waren mede oorzaak
van menig bondgenootschap, geschreven in de annalen der ge
schiedenis.
Uit sympathie ontstaat geen bondgenootschap. En het is
juist hierom, dat een verbond blijkens de ervaring maar juist
zóó lang duurt, als het eigenbelang van elk der staten zulks
meebrengt. Ja, zelfs leert de geschiedenis, dat de vriend van
heden morgen onze vijand kan zijn. En wij denken hierbij aan
Pruisen en Oostenrijk die in 1812, moge het zijn noodgedwongen,
Napoleon steunden tegen Rusland, terwijl zij reeds in 1813
naar Russische zijde overgingen. Wij denken echter vooral ook
aan het bondgenootschap Pruisen-Oostenrijk van 1864, gericht
tegen Denemarken, terwijl die verbondenen geen 2 jaar later, in
1866, met elkander in oorlog waren. Tijdens den wereldoorlog
trad Italië uit de Triple Alliantie welke dit land, zij het ook in
verdedigenden zin, sedert 1881 aan Duitschland en Oostenrijk bond
om zich zonder meer te scharen aan de zijde der Geallieerden.
Eigenbelang was oorzaak dat de Oranje Vrijstaat in den
Zuid-Afrikaanschen oorlog van 1899 niet aarzelde, uit eigen
beweging Transvaal te steunen. Zulks geschiedde naar alle waar
schijnlijkheid niet alleen, omdat men zich door stamverwantschap
tot elkander voelde aangetrokken. De oorzaak zat vermoedelijk
dieper. Want zou Transvaal door het machtige Engeland worden
neergeslagen, dan liep ook de Oranje Vrijstaat groot gevaar, te
goeder tijd ditzelfde lot te moeten deelen, geheel omvat als het
dan door Engeland zou zijn. De deux maux il faut éviter le pire
Het leek toen beter, met vereende krachten den Brit te bestrijden,
omdat een eventueel later zelfstandig optreden zeker tot onder
gang moest leiden.
Het overgaan van Italië naar de zijde der Geallieerden moet
mede in hoofdzaak aan eigenbelang worden toegeschreven. Op
23 Mei 1915 verklaarde dit land den oorlog aan Oostenrijk. „Italia
441