De iezer zal bemerken dat, hoewel men op deze manier wel
een beetje op zijpaden komt, er nog altijd en alleen sprake is van
den geest van den mensch. In het artikel van den heer Giebel,
dat mij aan het schrijven bracht, wordt deze psyche zoo op den
achtergrond geduwd, dat, behalve al het andere, dit alleen meer
dan de moeite loonen moest, om het nader te gaan belichten. Het
is zoo eenvoudig niet als de heer G. het voorstelde. Ook de een
voudige mensch, onze Inlandsche soldaat, is en blijft een psychisch
wezen, dat denkt, ondanks alle discipline en ieder commando.
En ze denken en handelen heel dikwijls als hoogstaande psy
chische wezens. Wilt u één bewijs. Lees dan den brief welke op
6 April 1918 door wijlen Kapitein Paris aan een vriend werd
verzonden.
Hoe hij in moeilijke omstandigheden den toestand aan den ser
geant blootlegde, en hoe daarna de woorden van gewone soldaten
beslisten wat er onder die zware omstandigheden gebeuren moest.
Het is een wondermooi voorbeeld van kracht en geest.
Dr. Prak sprak van een funest dilettantisme. Dat vindt men
overal, daarvoor behoeft men niet terug te keeren tot onze oude
Rederijkers.
Als schrijver dezes zich b. v. een oordeel zou durven aanmati
gen over, noem maar eens de psychotechniek, of over de psycho
analyse van Prof. Freud, zonder eerst zich een zeer groote moeite
te hebben getroost om achter de kern van die zaken te komen,
dan maakte hij zich schuldig aan een zeer funest dilettantisme, pn
daarom, dit zij hier even terloops opgemerkt, bepaalde hij zich
tot het noemen en bekijken van vele dingen, zonder te oordeelen.
Onze soldaten moeten voor een deel opgevoed worden door
en in de sport. Van meet af aan moeten ze leeren wars te zijn
van alles wat unfair is, en leeren zien en waardeeren het goede
in hun medemensch. Als men de menschen kan leeren werkelijk
sportief te zijn, dan zijn ze voor 50 opgevoed. Gister, 8 Juni
1926 meerde hier in Amsterdam een groote Amerikaansche krui
ser. En heden, 9 Juni, waren groepjes matrozen op de achter
terreinen van het stadion bezig zich te trainen en te ontspannen,
door het beoefenen van hun mooi en geliefd en mannelijk Base-ball.
Men vond algemeen dat er van hun sport en van hunne houding
iets moois en flinks uitging.
Maar, afgescheiden van al die uitspraken van Professoren en
andere geleerde heeren, kunnen we ons zelf de vraag stellen:
Hoe denken wij over die invloeden op 's menschen geest; hoe
staat onze intuïtie er tegenover? Als men een soldaat flink de
gelegenheid geeft om zich te oefenen in allerlei spelen en sporten,
en in allerlei oefeningen en bewegingen, waarbij hij nu weer eens
te kort schiet in durf, dan weer in vertrouwen. Maar door het nóg
eens te probeeren ziet hij dat het hem lukt. Als de man zoodoende
leert, dat hij tenslotte toch evengoed kan als een ander, als hij
740
