de onderdeelen dan in volgorde van urgentie zouden worden op genomen. Om nu de uit luchtfoto's verkregen kaarten behoorlijk op ue juiste sciiaal te kunnen inpassen, moest men over een systeem van vaste punten beschikken, dat men door middel van geschut vuur verkreeg en wel op de volgende wijze: Een batterij van 15 cM houwitsers, bestaande uit 4 stukken, die elk op een bekend vast punt waren opgesteld, werd gericht op een bepaald punt in of achter de Turksche loopgraven; dat punt werd tevens aange geven op de voorloopige kaart en was dus slechts aproximatiei. Nu ging een vliegtuig naar boven en nam de ligging waar van 10 op het bedoelde punt afgegeven schoten, welke alle op de voor loopige kaart werden aangeteekend. Deze schoten werden tevens met een hoekmeetinstrument waargenomen uit de batterij, zoodat men het azimuth daarvan kon aflezen. Dit werd, evenals de bekende hoek met nevenstuk, uitgezet en zoodoende werd van iedere 10 schoten een drietal goed ingesneden punten verkregen; één van deze drie werd door den waarnemer gemerkt met ,,0. K. en vormde de basis voor de rectificatie van de foto's. Op deze- wijze kon men de overlappende luchtfoto's alle op dezelfde schaat krijgen en in het plan inpassen; bleken later correcties noodig, dan werd van het te verbeteren gedeelte een zg. slip gemaakt en verstrekt aan de gebruikers der kaarten, die hun slip op de aan gegeven plaats op de kaart plakten. Een wel is waar grove, doch voor het doel zeer bruikbare methode, welke een snelle kaartpro ductie waarborgde. Die snelle productie bleek vooral tot haar recht te komen in het tijdvak tusschen 22 Februari (herovering van Kut-Al-Amarah) en 11 Maart 1917 (bezetting van Bagdad); de troepen kwamen toen 120 mijl vooruit en toch heeft de voorziening met kaarten nimmer gefaald. De schrijver zegt, dat er groot verschil bestaat tusschen de aanvulling der voedselvoorraden en die der kaarten. Als de eerste niet op tijd is, kan de soldaat zijn noodration aanspreken; al is dat niet versch, het is tenminste eetbaar. Maar een kaart moet wel versch zijn, eerst op het laatste oogenblik klaar gemaakt en als het ware warm opgediend aan het front voordat de slag begint. Er zijn dan ook momenten van koortsachtige opwinding geweest en in één geval kon de troepenleiding bijna zeggen: ,,Nu hebben we geen kaarten meer". Dat was, toen de Turken juist over de grens van het laatste kaartblad werden gejaagd, doch op dat oogenblik verscheen aan den horizon een vliegtuig, dat netjes bij het hoofdkwartier een bundel nieuwe kaarten liet vallen en daarmede de ongestoorde voortzetting van de vervolging moge lijk maakte! Met de hier beschreven werkzaamheden, welke alle vóór de in actie zijnde troepen werden uitgevoerd, waren speciale af dee lingen belast; achter het front was de topografische arbeid door 828

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1926 | | pagina 32