135
al te goed voor te staan. De koers van het bankpapier van Mukden gaat lee-
lijk omlaag. De Noordelijken zijn beter uitgerust, schijnen er overigens finan
cieel toch beter voor te staan. Indien het Chang Tso lin lukt een leening van
100 milioen met de surtaxes als onderpand te sluiten, wordt voor de Noor
delijken financieel de onderneming tegen het Zuiden mogelijk.
Geruchten Ioopen echter dat Rusland met Japan een verdrag heeft gesloten,
waarbij Japan zich bereid verklaard heeft om de Kuo min tang regeering te
erkennen en aan de zuidelijken een leening van 50 millioen Yen toe te
staan in ruil voor concessies door Rusland in Oost-Siberie verleend. Het
gerucht is door Rondney Gilbert de bekende Pekingsche journalist ver
spreid en dient, rekening houdende met de mentaliteit van dezen pers
man, voorloopig met de grootst mogelijke reserve te worden aanvaard.
Onmogelijk is het echter niet. Het zou niet de eerste keer zijn dat Japan
steun aan de Zuidelijken tegen het Noorden verleendeEvenmin zou
het steunen van de Zuid partij onlogisch zijn. De kansen van het Zuiden
staan lang niet slecht. De geschiedenis der laatste 10 jaren in China heeft
geleerd, dat de overwinning bijna altijd door die partij is behaald die op een
bepaald moment het meest populair was En niemand zal ontkennen dat de
strijd der nationalisten tegen de ongelijke verdragen, tegen de „vreemde
duivels", in het bijzonder tegen de Britten, in hooge mate populair is in China.
Wat zal de toekomst brengen
China is ontwaakt. De vloedgolf van het nationalisme, opgezweept door
het Bolshevistische Sovjet-Rusland is over heel China geslagen, China wil
zijn deel hebben in de verovering der wereld. Het wil niet meer veroverd
worden, het wil zich vrij maken van het Buitenland. En in dit stadium van
ontwikkeling gekomen moet iedere machtspolitiek falen tegen het Chineesche
millioenenrijk:
„Laten wij er ons niet in vergissen", heeft senator Borah gezegd. „Het
„nationaal bewustzijn in China zal eerbied afdwingen. Op den duur zijn 400
„millioen menschen, die bezield zijn met onafhankelijkheidsgevoel en den
„wensch dat hun nationale integriteit zal worden geëerbiedigd toch onover
winlijk. Oorlogschepen, machinegeweren, studentenlijken, dat alles kan sommigen
„misleiden, maar de krachten die het lot van groote rijken bepalen liggen
„dieper".
Ziedaar de kern van het probleem van China en van Azië. Demo
cracy is Christs Government", is het huidige devies van Amerika's politiek
ten aanzien van China. Iedere mogendheid die zijn politiek kompas niet op dit
beginsel orienteert, zal op den duur vast moeten loopen.
Dr. F.d.B.
