„Toen hij bemerkte dat de windrichting gunstig was, n. 1. uit
„het Noorden kwam, terwijl de vijand zich op den Zuidelijken
„oever bevond, liet hij groote hoeveelheden vochtig stroo aansteken,
„waardoor zich een dicht rookmasker over de rivier verspreidde
„en de eigen troepenbewegingen voor de Saksers onzichtbaar
„bleven. Bovendien werden nog vlotten en bootjes, gevuld met
„brandend stroo, naar voren de rivier ingeduwd, zoodat de rook
wolken steeds meer en meer toenamen en het den vijand, met de
„oogen vol rook, onmogelijk was te constateeren of de Koning af
„of niet de rivier overtrok. Intusschen nam deze zelf de leiding
„bij de volvoering zijner krijgslistEen kwartier later
„was zijn leger overgezet, het geschut volgde onmiddellijk en de
„troepen werden in slagorde opgesteld, zonder dat de vijand, ver
blind als hij was door den rook, meer kon doen dan in het wilde
„weg eenige schoten lossen. Toen daarna de wind het rookgordijn
„uit'elkaar scheurde, zagen de Saksers den Zweedschen Koning op
„zich aanrukken en was dra het pleit beslecht".
Verder levert de geschiedenis der in de 18de en 19de eeuw
gevoerde oorlogen geen voorbeelden van wetenschappelijk en op
groote schaal toegepast gebruik van giftige gassen, om de een
voudige reden, dat nog geen behoefte daartoe werd gevoeld. Wel
werden in den loop der jaren uitvindingen en voorstellen in die
richting gedaan zonder dat die evenwel tot uitvoering kwamen. Zoo
zou o. a. cloor een Engelsch chemicus in den Napoleontischen tijd
zijn voorgesteld, artillerieprojectielen met blauwzuur te vullen, het
sterkste der toenmaals bekende vergiften. Verwacht werd, dat bij
het springen van het projectiel het over een groote oppervlakte
verspreide en verdampende vergift veel slachtoffers zou maken.
Verder wordt nog vermeld, dat omstreeks 1850 de Fransche
generaal Pélissier in Algiers door rook een geheele Kabylenstam,
die in holen was gevlucht, den verstikkingsdood deed sterven.
Het voorstel aan de Engelsche regeering van Lord Dundonald
om Sebastopol tijdens den Krimoorlog door middel van geweldige
wolken S02 uit te rooken en de naar aanleiding daarvan plaats
gehad hebbende gedachtenwisseling tusschen Lord Dundonald en
de Engelsche regeering werd in de werken van Fries en West en
van Dr. Julius Meijer in extenso opgenomen en besproken.
Het advies van de commissie, die over het voorstel rapport aan
de regeering moest uitbrengen en in dat rapport het aanbevolen
middel wel practisch uitvoerbaar noemde doch als barbaarsch en
onmenschelijk veroordeelde, was oorzaak dat er niet op werd
ingegaan.
Daarna wordt gedurende den oorlog van 1870/1871 door een
Duitsch apotheker het voorstel gedaan granaten te vullen met
Veratrine, dat bij het springen van het projectiel fijn verstoven zou
'worden en dan door zijn sterk niesverwekkende eigenschappen,
af deelingen van den vijand zeker gedurende een half uur buiten
246
