aldus een gemakkelijke prooi van het chloorgas te worden. Volgens Fransche mededeelingen had deze aanval het meeste effect en was hij tegelijkertijd de laatste van Duitsche zijde tegen de Fransche stellingen. De aanval werd uitgevoerd over een front breedte van ongeveer 10 K. M. Doodelijke gevallen kwamen tot op 15 K. M. diepte voor, gasvergiftigingen tot op 22 K. M. Tot op 30 K. M. werd gas geconstateerd. Verliezen: 2062 gaszieken (20% der aangevallen troepensterkte), waarvan 531 stierven. Toen evenwel kort daarna door de vulling der gasmaskerbussen met adsorbtiekool ook bescherming tegen chloorpikrine was ver kregen, was daarmede het groote gevaar der gaswolkaanvallen bezworen. Intusschen was ook de gasdiscipline en de gasalarm- dienst zoodanig ontwikkeld en georganiseerd, dat het belangrijke element der verrassing bij de gaswolkaanvallen meer en meer op den achtergrond trad. De resultaten waren steeds geringer gewor den; alleen bij een slechte gasdiscipline waren de gevolgen nog altijd van ernstigen aard. Dit bleek o. a. bij een aanval op de Engelsche stellingen bij Wieltje op 8 Augustus 1916, toen bij het begin van den Duitschen gasaanval de Engelsche troepen werden afgelost door nog onvoldoend getrainde, pas afgerichte recruten. Het gemiddelde percentage dooden van het totaal aantal vergifti- gingsgevallen steeg door de gebrekkige gasdiscipline van 17 tot 46. In het algemeen waren echter aan beide zijden de gasverde- digingsmiddelen en de gastucht dermate vervolmaakt, dat met de gaswolk onmogelijk meer doorslaand resultaat viel te behalen. Reeds eind 1915 en begin 1916 werd alweer over een andere verspreidingsmethode gedacht. Deze keer zorgden de Franschen voor de verrassing: den 21sten Februari 1916 werden door hen bij Verdun granaten ver schoten, gevuld met het zeer vergiftige phosgeen, waarmede het tijdperk van het artillerie gasschieten zijn intrede had gedaan. Evenals de Duitschers bij hun eersten gaswolkaanval de fout begingen het behaalde tactisch voordeel niet voldoende uit te bui ten, voornamelijk omdat zij er veel minder succès van hadden ver wacht, dan er in werkelijkheid mee bereikt werd, hadden ook de Franschen de uitwerkking van hun gasgranaten veel te laag aangeslagen. De Duitschers, die door de geleden verliezen, de waarde van het gasschieten aan den lijve ondervonden hadden, aarzelden niet dit voorbeeld van hun tegenstanders te volgen en het in zijne toepassing aanmerkelijk te verbeteren. Naast de techniek der uit voering begon ook de tactiek van het gasschieten zich te ontwik kelen. Aldra trad het verschil bij gebruik van brisante granaten met gasgranaten op den voorgrond. Bij aanwending der laatste kwam het erop aan geheele terreinen gedurende langeren of korte- ren tijd met een gaswolk te bedekken, en de concentratie van den gaswolk zooveel mogelijk te behouden, dan wel daarvoor in aan merking komende doelen met een gasoverval te verrassen of gas- 251

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1927 | | pagina 33