291
Cook de secretaris-generaal van de Vakvereeniging der Mijnwerkers, de shop
stewards der verschillende bedrijven, die oorspronkelijk zuivere trade-unionis-
ten waren, werden systematisch bewerkt en gingen naar het communisme
over. Reeds in Augustus 1925 had een algemeene staking in Engeland uit
moeten breken Baldwin voorkwam die staking, door het verschil van 20
millioen tusschen arbeiders en patroons voor rekening van het Britsche budget
te brengen. Daardoor won hij tijd om 400.000 vrijwilligers te organiseeren
tegen de 3.7 millioen stakers en ondanks den krachtigen moreelen en finan-
cieelen steun die Sovjet-Rusland aan de Trade Unions verleende, mislukte de
algemeene staking en verliep tenslotte ook de mijnwerkersstaking. Toen con
centreerde de Sovjet-Republiek haar krachten op den aanval tegen het
Britsche prestige in China en stookte het de relletjes in Hankou en Kiukiang
aan. De conservatieve staatslieden zagen het gevaar van den toestand voor
het Engelsche koloniaal bezit in en zonden het „Hu Lu Chun", „het Leger
ter bescherming van Sjanghai" naar Oost-Azië. Niemand weet thans hoe sterk
die macht is. Baldwin weigerde in het Lagerhuis openlijk de sterkte bekend
te maken, maar ver van de 20,000 man schijnt deze op het oogenblik niet af
te zijn.
Maar daarbij liet zij het nietAanvankelijk werd een openlijk optreden
tegen Rusland vermeden, teneinde de Engelsche handel op Rusland, die
minstens even belangrijk was als die op China, te sparen. Toch heeft
het Britsche kabinet ten slotte doorgetast, gedachtig aan het woord van Prins
Willem „Uyt vrees de ware interesten abandonneerende, moeten wij verloren
gaan". Openlijk dreigde de Engelsche Regeering de Sovjet-republiek met het
opzeggen der handelsovereenkomst en zelfs met afbreking der diplomatieke
betrekkingen. Het requisitoir dat Chamberlain tegen Sovjet-Rusland opmaakte
liet dan ook aan duidelijkheid niets te wenschen over en een motie van den
liberalen afgevaardigde Sinclair, ondersteund door Mac Donald, om te streven
naar een verbetering der Engelsch-Russische betrekkingen werd dan ook
met groote meerderheid van stemmen verworpen.
Intusschen is ook de zeer tegemoetkomende houding van Engeland ten
aanzien van de Britsche consessies te Hankou en Kiukiang in China zelf niet
zonder succes geweest. Engeland heeft het aangedurfd geheel alleen, zonder
den steun der andere mogendheden, ten aanzien van China een politiek van
ontvoogding te voeren. Van alle mogendheden heeft Engeland de meeste
liberale actieve politiek ten aanzien van China gevoerd en al is het van im
perialisme niet vrij te pleiten, zoo heeft het toch heel wat minder op zijn
politieken kerfstok dan Japan, en zeer zeker veel minder dan Rusland.
Rusland. Van af het oogenblik dat Oeneraal Muraviev in 1847 tot Gou
verneur van Oost-Siberië werd benoemd heeft Rusland ten aanzien van China
steeds een geprononceerd imperialistische poiitiek gevoerd. Krachtig bleef
Rusland in Mandschoerije, Buiten-Mongoiië en Korea opdringen. Maar bij de
vrede van Portsmouth moest Rusland in 1905 het pachtgebied van Lias-tung
met Port Arthur en Zuid Sachalin weder prijsgeven, werd het voor goed uit
Korea teruggedrongen, moest het Mandschoerije met de spoorlijnen aan China
teruggeven, hoewel deze laatsten gedeeltelijk in Japansch, gedeeltelijk in Rus
sisch beheer bleven.
Na den Russisch-Japanschen oorlog keert Rusland zich van Mandschoerije
af en kiest de Russische expansie Buiten-Mangolië als object, dat in 1913
practisch een Russische vazalstaat wordt.
Na de ineenstorting van het Tsarenrijk stelde de Sovjet-republiek zich ten
doel de wereldrevolutie in Azië te verwekken. Maar om den weg naar Oost-
Azië vrij te krijgen, moest het eerst de Wit-Russische verzetshaarden in
Siberië uitroeien en Japan uit Oost-Siberië terugdringen. Door gemis aan
eenheid onder zijn tegenstanders, rekende Rusland gemakkelijk met de Wit-
Russen af. Op 9 November 1920 riep Sovjet-Rusland de Republiek van het
Verre Oosten uit en daarmede was de Japansche politiek die zich de stichting
van een bufferstaat in Oost-Siberië ten doel had gesteld, op jammerlijke wijze
mislukt. Instede van een bufferstaat, was een voorpost van het Bolshevisme
