Een en ander wijst op een hevige ontsteking der slijmvliezen
van oogen, mond en ademhalingsorganen, welke zich voortzet
tot in de alveolen. Bij sectie is gebleken, dat soms geheele ge
deelten van de luchtwegen zijn opgevuld met gestolde fibrine-
massa's; geen longoedeem werd evenwel geconstateerd. Hier is
sprake van een z. g. n. chemische ontsteking. De doodsoorzaak
in dit stadium is te wijten aan verstikking tengevolge van het
buiten werking stellen van de ontstoken longgedeelten en de
afsluiting door gestolde fibrine. De dood treedt dan in na 3 a 4
dagen. Doch niet altijd heeft de hierbeschreven toestand in dit
tijdperk den dood tengevolge. Deze volgt ook vaak na uitbreiding
der longontsteking die na 2 a 3 weken haar hoogtepunt bereikt.
Intusschen heeft dan ook reeds in luchtwegen en longen
resorptie van het mosterdgas plaats gehad in het bloed. Indien
de longontsteking is doorstaan, komt het ziektebeeld door de
opname van het vergift overeen met de vergiftigingsverschijnselen
veroorzaakt na resorptie door de lederhuid. In dit geval bestaat
dan voor de derde maal de kans voor het slachtoffer om te suc-
cumbeeren. Het kwam echter maar zelden voor, dat de vergifti
gingsverschijnselen van zoo ernstigen aard waren als hiervoren
is beschreven. In den regel bleek het mogelijk bij bemettingvan
de huid resorptie te voorkomen, terwijl ook de ingeademde dosis
doorgaans te gering was om den verstikkingsdood te veroorzaken
of een levensgevaarlijke longontsteking tengevolge te hebben.
Uit het voorgaande kan worden geconcludeerd dat het ziekte
beeld bij mosterdgasvergiftiging uit een oogpunt van humaniteit
veel ernstiger is dan dat, veroorzaakt door de overige groepen
der oorlogsgassen.
Daar bovendien het mosterdgas in den laatsten oorlog meer
slachtoffers gemaakt heeft dan alle andere gassen tezamen, moet
bij het maken van een vergelijking met andere wapens dan ook
in de eerste plaats aan dit gas worden gedacht.
Een zuivere vergelijking is natuurlijk niet te trekken. Het gevoel
speelt hierbij steeds een belangrijke rol, zoodat elke uitspraak
terzake aan subjectiviteit lijdt.
In het nadeel van het mosterdgas kan gelden, dat het nimmer
den onmiddellijken dood doet intreden, zooals dat wel het geval
is met de vuur- en blanke wapens en de gassen van de eerste
groep. Lichte verwondingen en lichte vergiftigingsgevallen ver
oorzaken weinig pijn en hebben een ziekteverloop van ongeveer
gelijken duur. Zwaardere en levensgevaarlijke verwondingen aan
den eenen en ernstige vergiftigingsgevallen aan den anderen kant
veroorzaken alle zwaar lichamelijk en geestelijk lijden. Wellicht
is in vele gevallen de duur van het lijden bij de levensgevaarlijke
verwonding, die den dood tengevolge heeft, korter dan bij een
ernstige mosterdgasvergiftiging. Daartegenover staat, dat voor den
mosterdgasvergiftige de wetenschap, dat hij bij herstel zoo goed
als zeker weer geheel paraat zal zijn, zijn geestelijk lijden aan-
340