Hieruit blijkt, dat de gemiddelde graad van ongeschiktheid
20% bedraagt, indien we de volkomen geschikten buiten be
schouwing laten en dat het bovendien noodzakelijk is de gasin-
validen veelvuldig aan een onderzoek te onderwerpen, om te
voorkomen dat de tijdelijk invaliden na volkomen geschikt te
zijn geworden, nog pensioen zouden genieten.
Hoewel alleen van het Engelsche leger deze gegevens bekend
zijn, mogen zij wel als maatstaf worden aangenomen voor het
maken van een conclusie, omdat geen ander leger meer aan de
inwerking van het gaswapen is blootgesteld geweest dan het
Engelsche leger.
Die conclusie kan dus alsvolgt luiden
Het aantal gevallen van invaliditeit, veroorzaakt door het gas
wapen, is nog niet half zoo groot als dat, veroorzaakt door de
oudere wapens, terwijl de graad van de invaliditeit door het
gaswapen veroorzaakt over het algemeen zeer gering is. Het
vermoeden is gewettigd, dat van de 19000 Engelsche gasinvali-
den van het jaar 1920, thans het grootste deel, misschien zelfs
allen, wederom volkomen geschikt zal zijn voor den arbeid en dus
geen pensioen meer geniet. Dit zal zeker niet het geval zijn met
hen, die gewond raken door vuur en slagwapens. Deze bewering
steunt op het feit, dat in 1884 in Duitschland nog 70000
oorlogsinvaliden pensioen genoten.
Resumeerende blijkt uit het in dit hoofdstuk behandelde:
le. De oorlogsgassen stellen den vijand op een minder wreede
wijze buiten gevecht dan de oudere wapens. Het toebrengen van
letsel geschiedt door het gaswapen als regel pijnloos, bij de
oudere wapens nooit. Het lichamelijk lijden totdat de dood intreedt
of volkomen genezing is bereikt, is voor de slachtoffers der
meeste oorlogsgassen zeer gering en van korten duur. Betreffende
niesgassen en mosterdgas is het lichamelijk lijden wel ernstig,
doch niet erger dan bij de oudere wapens, terwijl bij de nies
gassen de duur van het lijden bovendien buitengewoon kort is.
Alleen de lichte verwonding door vuur- of blanke wapens is
even onschuldig te achten als het overgroote deel der gasverwon-
dingen. Slechts de zeldzaam voorkomende ernstige mosterdgas
vergiftiging is gelijk te stellen met de vaak voorkomende zware
en levensgevaarlijke verwondingen der oudere wapens.
2e. Terwijl het mortaliteitscijfer bij de oudere wapens gemid
deld 30% bedraagt, is dit getal door het gaswapen tot 3% te
ruggebracht; de getallen 30% en 3% zijn gegrond op uitgebreide
onderzoekingen, die zich uitstrekken over de gegevens der voor
naamste oorlogen van de afgeloopen eeuw, doch ook betrekking
hebben op die legers, die in den wereldoorlog aan de grootste
inwerking van het gaswapen blootstonden.
3e. Hoewel betreffende de invaliditeitalleen betrouwbare gegevens
van het Engelsche leger bekend zijn, geeft de omstandigheid, dat
347
