2. Het nauwkeurig kaarteeren van open vlakke terreinen, langs
eenvoudigen fotogrammetrischen weg.
Deze methode berust op de eigenschap van de vertikale lucht
foto, dat zij een centrale (perspeclivische) projectie op zekere
schaal van het terrein voorstelt, welke indien dit volkomen
vlak is, geheel gelijkvormig aan diens orthogonale projectie en
dus een kaart van dat terrein is, welke alleen in de wijze van
aanduiding der terreinvoorwerpen en terreinafscheidingen ver
schilt van een gewone topografische kaart.
Gebruik makende van deze eigenschap stelt men nu een kaart
van een vlak terrein samen door hiervan eerst reeksen vertikale
foto's op een zelfde schaal te vervaardigen, deze daarna als een
legkaart aan elkaar te passen en tenslotte de daarop voorkomende
terreinvoorstelling middels een calque op een vel teekenpapier
over te brengen. Was het mogelijk in een vliegtuig deze reeksen
foto's op eenzelfde schaal en zuiver loodrecht op te nemen,
dan zou het dus al heel eenvoudig zijn op deze wijze kaarten
te verkrijgen. Doch door de bewegingen van het vliegtuig in
het luchtruim is het zelden mogelijk de optische as van het
fototoestel vertikaal te houden met het gevolg, dat geen zuivere
vertikale doch min of meer scheeve foto's ontstaan, waarop de
beelden zoodanige vervormingen vertoonen dat van gelijk- en
gelijkvormigheid met de orthogonale projectie van het terrein
geen sprake meer is. Ook daalt en stijgt het vliegtuig gedu
rende zijn vlucht waardoor de schaal der foto's steeds ver
andert en deze niet behoorlijk aan elkaar te schakelen zijn.
Hieruit volgt, dat de verkregen foto's eerst nog tot zuiver ver
tikale op de gewenschte schaal vervormd moeten worden alvorens
ze voor het samenstellen der kaart gebruikt kunnen worden.
Dit vervormen der foto's, restitueeren, rectificeeren of ent-
zerren genoemd, geschiedde aanvankelijk langs grafischen
weg door de juiste ligging van een groot aantal punten der
foto's in de orthogonale projectie te construeeren hetgeen een
zeer tijdroovend werk was. Later gebruikte men een meer doel
matige optische methode, waarmede aanmerkelijk betere resulta
ten werden verkregen. In Frankrijk werd ze gedurende den oor
log en wordt ze nu nog steeds met succes toegepast om
stellingen, batterijen en terreinvoorwerpen van luchtfoto's op
bestaande goede kaarten over te brengen. In Indo China werd
deze weg zelfs gevolgd voor de fotogrammetrische kaarteering
van het uitgestrekte delta-gebied en ook daar moet ze volgens
de officieele verslagen goede resultaten hebben opgeleverd.
Het rectiticeeren geschiedt hierbij met behulp van de Chambre-
claire Vavon (fig. 1) een hoogst eenvoudig instrument, bestaande
uit een langs een vertikale stang verplaatsbaar tocaal-terugkaat-
send prisma, dat in den handel bekend is als een apparaat om
voorwerpen en teekeningen nauwkeurig na te teekenen en ook
gebruikt wordt om panorama-schetsen te vervaardigen. Plaatst
305
