hetzefde doel worden gebruikt, namelijk den tegenstander van
het slagveld te verdrijven of te vernietigen, is het begrijpelijk,
dat de manier, waarop dat doel wordt bereikt, afhangt van den
aard van het wapen. De grondslagen, waarop het gebruik van het
gaswapen berust, zijn eensdeels onmiddellijk uit de bijzondere
eigenschappen van dat wapen af te leiden, andersdeels vereischen
zij een diepgaande studie, alvorens te kunnen worden vastgesteld,
terwijl ten slotte sommige uitsluitend uit oorlogservaringen kunnen
worden opgebouwd. In ieder geval eischt een doeltreffende toepas
sing van het gaswapen wetenschappelijke voorbereidingen en een
omvangrijke kennis van chemische, physchische meteorologische,
topographische, pharmacologische, hygiënische en militaire gegevens.
Deze eischen springen bij de andere wapens niet in die mate
naar voren en zijn in ieder geval minder omvangrijk. Gevolg hier
van is, dat die grondslagen van een veel breederen en dieperen
aard zijn dan bij de overige wapens en de gasoorlog het meest
wetenschappelijke en militair-technische onderdeel van de wijze van
oorlogvoeren mag worden genoemd. Dit was evenwel oorzaak, dat
een groot deel der troepen in den beginne vreemd en wantrouwend
tegenover het gaswapen stond en zelfs niettegenstaande de reeds
bereikte belangrijke resultaten er langen tijd een afwijzende hou
ding tegenover aannam.
Om het wezen van den gasoorlog geheel te kunnen omvatten,
om de mogelijkheden van de toepassing van het chemische wapen
in den meest uitgebreiden zin te kunnen overzien, en om in
staat te zijn de te bereiken resultaten juist te kunnen bepalen,
is het meer dan bij andere wapens noodzakelijk, dat iedere aan
voerder de uit wetenschap en ervaring voortvloeiende grondslagen
van den gasoorlog volkomen kent. Hij moet verder op de hoogte
zijn van den invloed, die verschillende factoren op de wijze van
aanwending uitoefenen. Want de ervaring van den wereldoorlog
heeft geleerd, dat het onvoldoende rekening houden met een
enkelen factor, of het verwaarloozen daarvan, tot onberekenbare
gevolgen heeft geleid, namelijk de onderneming geheel deed
mislukken of wel oorzaak was, dat de werking der oorlogsgassen
zich tegen den gebruiker wendde en zijn eigen troep groote ver
liezen toebracht.
De doorslaggevende grondslagen van het gaswapen vloeien in
de eerste plaats voort uit de agressieve eigenschappen van de
verschillende chemische verbindingen; daarnaast zijn evenwel ook
van groot belang de verschillende factoren, die invloed uitoefenen
op die eigenschappen, en zoowel vóór- als nadeelig kunnen wer
ken. De meest werkdadige dezer factoren zijn de invloeden van
weer en terrein, doch ook de technische bijzonderheden bij de
doorvoering van een gasaanval en andere omstandigheden eischen
onze aandacht.
Niet alleen wordt een gaswolk door den wind in een bepaalde
richting gedreven, doch ook de temperatuur en het vochtigheids-
433
