541
het politieke offensief tegen het Rijk van den hamer en sikkel, is het hoofdstuk
economische orienteering naar Amerika voorloopig afgesloten.
Dat het nemen van deze beslissing uiierst moeilijk is geweest, bleek wel uit
de verklaring van Chamberlain, die verklaarde dat de inval, in het Arcoshuis
zou zijn geschied op last van den Minister van Binnenlandsche Zaken en den
Minister van Oorlog, zonder dat men hem hierin gekend had. Uit die verkla
ring zou men de conclusie moeten trekken dat zijn andere collega's uit het
Kabinet den knoop hebben doorgehakt. De breuk met Sovjet-Rusland moet
intusschen lang te voren zijn voorbereid en in Chamberlains verklaringen moet
men dan ook niet meer dan een politieke manoeuvre zien. Wel is het echter
juist dat een politiek offensief tegen de Sovjet-Republiek niet mogelijk was,
voor de Conservatieven grondig hadden afgerekend met de Labourpartij. Dat door
de afzijdige houding inzake de verzoening tusschen mijneigenaars en mijn
werkers, die door de Baidwinregeering tijdens de kolenstaking werd aange
nomen,iets wat volkomen in strijd is met de traditie in Engeland, ten
doel had de Labourpartij financieel vleugellam te maken, wordt door vele
politici als vaststaand aangenomen. Thans is de partijkas door de kolenstaking
vrijwel tot op den bodem geledigd en is een krachtige actie van de Labourpartij
voorloopig practisch uitgesloten.
Zonder dat de binnenlandsche toestand voldoende geconsolideerd was, kon
Engeland echter niet tot het politieke offensief tegen de Sovjet overgaan. Maar
ook redenen van buitenlandsche politiek plaatsten Chamberlain voor een moeilijk
dilemma. Niet zonder reden heeft de Engelsche minister van Buitenlandsche
Zaken er de aandacht op gevestigd dat wat Engeland zelf betrof een politiek
offensief tegen Rusland door niets meer werd belemmerd, maar dat een dergelijke
stap van grooten invloed zou zijn op de staatkunde van de andere staten op
het Continent en een hergroepeering van de machtsverhoudingen op het Vasteland
van Europa ten gevolge zou hebben, waarbij Chamberlain in de eerste plaats
Duitschland op het oog moet hebben gehad.
Om dien terugslag op Duitschland van de Engelsche politiek te kunnen
peilen, moet men teruggaan tot het tijdstip waarop in Rusland de revolutie
uitbrak en de Kerensky regeering aan het bewind kwam. Door de goede
zorgen van kolonel Nicolai, de Chef van den Duitschen Militairen-Inlichtingen
dienst, werden toen Lenin en zijn bolshevistische trawanten in verzegelde
spoorrijtuigen naar Rusland getransporteerd en op de Kerensky-regeering, die
sterke pro-Geallieerde neigingen vertoonde, iosgeslaten ten einde haar on
schadelijk te maken. De Duitsche toeleg is volkomen gelukt, maar reeds bij
de vredesonderhandelingen te Brest-Litovsk, rapporteerde de Duitsche gemach
tigde de generaal Hoffmann, een van Duitschlands beste stafofficieren, die
het leeuwenaandeel gehad heeft in de Duitsche overwinning bij Tannenberg
op de Russen dat de vernietiging van het Bolshevistische régime in Rusland
dringend noodzakelijk was. Hoffmann ging zelfs zoo ver, dat hij meende te
moeten adviseeren tot het opgeven van het lente-offensief op het West-front en
tot een vrijwillige verkorting van de Duitsche weerstandslijn op dit front,
teneinde troepen vrij te krijgen voor een krachtig offensief in Rusland,
waardoor Duitschland de beschikking zou krijgen over de Russische voedsel-
en grondstoffen reserves. Hoffmann rekende bij dit offensief op den steun
van de gematigde Russen, die sterk tegen de communistische terreur waren
gekant.
De communisten kregen echter de lucht van Hoffmans voorstellen.
De communistische pers verspreidde opzettelijk geruchten omtrent ernstige
meeningsverschillen van de communistische volkscommissarissen onderling.
Bethman-Hollweg liet zich daardoor misleiden en sprak de meening uit dat
de Bolshevisten elkander wel zelf zouden uitroeien. En voor wat de voedsel
voorziening betrof was het zijns insziens overbodig hiervoor alleen den oorlog
met Rusland voort te zetten, aangezien de Russen aangeboden hadden onmid
dellijk over die voedselvoorziening met Duitschland in onderhandelingen te
treden. Ook de militaire autoriteiten werden bewerkt en Ludendorff wist men
te overtuigen van het overbodige van een dergelijk offensief door er op te
